Trwają prace nad zmianą dotychczasowych zasad udzielania pomocy socjalnej osobom, pobierającym zasiłek. Nowe przepisy mają uwzględniać m.in. zwiększenie nacisku na działania profilaktyczne oraz aktywizację osób, korzystających z pomocy społecznej.

Zasadniczą zmianą ma być likwidacja kryterium dochodowego w postaci, w jakiej funkcjonuje ono obecnie. Jego miejsce zajmie minimalny dochód socjalny. Ma on być aktualizowany każdego roku na podstawie aktualnego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb. Na początku dochód taki ma wynosić tyle, ile obecne kryterium dochodowe – 542 zł dla osoby samotnej oraz 456 zł na osobę w rodzinie. W 2015 r. ma on ulec weryfikacji. Według szacunków resortu pracy, wzrośnie on do odpowiednio 564 zł i 475 zł.

Osoby, które będą spełniać kryterium dochodu socjalnego, uzyskają nowe świadczenie – zasiłek socjalny. Stanowić on będzie różnicę między minimalnym dochodem socjalnym a osiąganym przez osobę, starającą się o pomoc. Rząd przewiduje także wprowadzenie dwóch dodatków: motywacyjnego oraz dopłaty do usług interwencyjnych dla osób starszych i niepełnosprawnych. Nowy zasiłek w całości wypłacać będzie państwo osobom niepełnosprawnym lub starszym, które nie mogą podjąć pracy. Pozostali uprawnieni otrzymają 60 proc. zasiłku. Dopiero od czwartego roku gminy nie będą musiały dopłacać do ich wypłat.

Zmianie ulec ma także struktura organizacji pomocy społecznej w samorządach. Uruchomione mają zostać gminne i powiatowe centra pomocy i usług socjalnych, które funkcjonować będą zamiast ośrodków pomocy społeczne i powiatowych centrów pomocy rodzinie. W nowych centrach pomocy znajdować się będzie dział pracy oraz dział usług socjalnych, a także kasa wsparcia dochodowego, funkcjonująca jako odrębna część do spraw obsługi księgowo-finansowej.

Duży nacisk w reformie resort pracy kładzie na profilaktykę oraz aktywizację zawodową. Gminy mają zyskać możliwość zlecania takich działań niepublicznym podmiotom. Organizacje takie będą musiały mieć status Agencji Usług Socjalnych, czyli będą musiały spełniać pewne warunki, określone w ustawie.

Prace nad tymi zmianami są obecnie na etapie konsultacji społecznych.