Odziedziczenie
nieruchomości, samochodu czy otrzymanie darowizny często wiąże
się z obowiązkiem zapłaty przez obdarowanego podatku od spadku i
darowizn. Są jednak sytuacje, gdy za pobór i odprowadzenie
podatku do urzędu skarbowego odpowiada notariusz.
Podatnikiem
podatku od spadku i darowizn jest nabywca własności rzeczy i praw
majątkowych. W zapłacie należnego fiskusowi zobowiązania wyręczyć
podatnika może jednak płatnik. Dzieje się tak w przypadku podatku
od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w
takiej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności
lub ugody w tym przedmiocie płatnikiem jest sporządzający akt
notarialny notariusz.
Od
prowadzenia rejestru podatku poprzez określenie grupy podatkowej
wynikającej z osobistego stosunku stron umowy, naliczenie i pobranie
należnego podatku w chwili podpisania aktu notarialnego i wpłacenie
go na rachunek właściwego urzędu skarbowego, po przekazaniu
urzędowi wymaganych dokumentów- do tych wszystkich czynności
obowiązany jest właśnie notariusz jako płatnik podatku od spadku
i darowizn.
Notariusz
musi przede wszystkim określić w treści takiego aktu podstawę do
opodatkowania. Co ważne, w przypadku czynności zwolnionej od
podatku (np. gdy kwota darowizny nie przekracza ustawowego limitu),
notariusz musi zawrzeć w treści aktu podstawę prawną
potwierdzającą to zwolnienie. W przypadku darowizny notariusz
określa jej przedmiot i wartość.
Przy
spadku natomiast określa przedmiot czynności, wartość rzeczy lub
prawa majątkowego w części przekraczającej wartość udziału we
współwłasności przysługującej nabywcy przed jej
zniesieniem.
Na
zapłatę pobranego podatku notariusz ma czas do 7. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym pobrał daninę.
Również w tym terminie powinien przekazać deklarację o
wysokości pobranej i wpłacanej kwoty, informację jaka jej część
jest należna poszczególnym gminom, a także odpisy
sporządzonych aktów notarialnych.
Jeśli
notariusz nie wykona swoich obowiązków związanych z poborem
i odprowadzeniem należnych podatków, odpowie za podatek
niepobrany lub podatek pobrany a niewypłacony. Co więcej, za tego
rodzaju błędy odpowiada całym swoim majątkiem.
W
przypadku natomiast gdy pobierze podatek niezależnie lub w wysokości
wyższej od należnej, będzie obowiązany dokonać zwrotu
otrzymanego z tytułu pełnienia roli płatnika podatku od spadku i
darowizn wynagrodzenia na rachunek właściwego urzędu skarbowego
wraz z odsetkami za zwłokę.
Warto
pamiętać, iż notariusz nie obliczy i nie pobierze podatku w ogóle,
jeżeli przedmiotem nabycia będzie prawo majątkowe polegające na
obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a
wartość tego prawa nie będzie mogła być ustalona w chwili
powstania obowiązku podatkowego.
Podstawę
opodatkowania ustala się wtedy w miarę wykonywania tych świadczeń.
Naczelnik urzędu skarbowego może jednak za zgodą podatnika przyjąć
za podstawę opodatkowania prawdopodobną wartość świadczeń
powtarzających się za cały czas trwania obowiązku tych świadczeń.
Źródło:
GP