Podatnicy
będący czynnymi podatnikami VAT dokumentują wykonane czynności
wystawiając fakturę VAT. Obowiązek wystawienia faktury nie pojawia
się jednak zawsze. Dotyczy on jedynie czynności dokonywanych dla
innego przedsiębiorcy.
Faktura
pełni bardzo istotną funkcję na gruncie rozliczeń VAT -u. Jest to
jeden z podstawowych dokumentów, który jest niezbędny
do realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Kwotę
podatku naliczonego, o jaki można zmniejszyć zobowiązanie wobec
fiskusa z tytułu VAT -u stanowi bowiem m.in. suma kwot podatku
naliczonego określonych w fakturach otrzymanych przez
przedsiębiorcę z tytułu nabycia towarów i usług.
Zasadą
jest, że przedsiębiorca rozliczający VAT wystawia fakturę,
dokumentując w ten sposób wykonane czynności podlegające
opodatkowaniu VAT -em. Faktura stwierdza w szczególności
dokonanie sprzedaży i jej datę, cenę jednostkową bez podatku,
podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności
oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Fakturę wystawiają jednak
tylko przedsiębiorcy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
W
sytuacji gdy nabywcą towarów lub usług jest ostateczny
konsument (osoba fizyczna nie prowadząca działalności
gospodarczej) wtedy fakturę należy wystawić tylko i wyłącznie na
żądanie takich osób. W innym przypadku wystarczającą formą
dokumentacji jest paragon (jeżeli przedsiębiorca jest zobowiązany
do stosowania kasy fiskalnej) lub rachunek (gdy nabywca zażąda jego
wystawienia).
Również
przedsiębiorcy, którzy w ramach konkretnej czynności nie
występują jako podatnik VAT nie wystawiają faktury. Dotyczy to
przede wszystkim sytuacji związanych np. ze sprzedażą majątku
prywatnego. Przedsiębiorca, który sprzedaje np. swój
prywatny (nie firmowy) samochód albo grunt nie występuje w
tym przypadku jako podatnik VAT i czynność taka nie podlega
opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, że w tym przypadku nie jest
wystawiona faktura ani rozliczony podatek.
Jednak
gdy pomimo obowiązku przedsiębiorca nie wystawi faktury, musi
liczyć się z odpowiedzialnością karną skarbową. Niewystawienie
faktury stanowi bowiem przestępstwo skarbowe lub wykroczenie
skarbowe. Wszystko zależy od wagi czynu. W przypadku przestępstwa,
wysokość stawki jest ustalana przez sąd. Najniższa to 50 zł, a
najwyższa to 20 000 zł. Minimalna kara grzywny za przestępstwo
wynosi 500 zł.
Warto
przy tym pamiętać, że ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod
uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki
majątkowe i możliwości zarobkowe. Jednak tak surowej
odpowiedzialności można się spodziewać tylko w wyjątkowych
sytuacjach, np. gdy przedsiębiorca nie wystawił faktury
dokumentującej transakcję o znacznej wartości. W przypadkach
pojedynczej sprzedaży o niższej wartości należy uznać, iż taki
czyn mieści się w wypadku mniejszej wagi, który stanowi
wykroczenie skarbowe.
Kara
grzywny za wykroczenie skarbowe wynosi od 150 zł do 30 000 zł.
Często takie sprawy kończą się wystawieniem mandatu.
Wypadek
mniejszej wagi jest to czyn zabroniony jako wykroczenie skarbowe,
które w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne
okoliczności- zarówno przedmiotowe (czyli dotyczące czynu)
jak i podmiotowe (dot. osoby, która go popełniła)- zawiera
niski stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności
gdy uszczuplony lub narażony na uszczuplenie podatek nie przekracza
kwoty 7 500 zł. Istotny jest tu zarówno sposób, jak i
okoliczności popełnienia czynu zabronionego. Nie mogą one
wskazywać na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku
finansowanego lub reguł ostrożności wymaganych w danych
okolicznościach.
Źródło:
money.pl