Choć
konieczność zapłacenia kar umownych niejednokrotnie wiąże się z
uzyskiwanymi przychodami i stanowi część nieodłącznego ryzyka
gospodarczego przedsiębiorcy, to jednak w większości jej ciężaru
nie można zaliczyć do kosztów podatkowych. Wyjątek stanowią
kary płacone za nieterminową realizację usług.
Możliwość
zastrzeżenia kary umownej została przewidziana w Kodeksie cywilnym.
Pozwala ona stronie zamawiającej zabezpieczyć terminowe i zgodne z
umową wykonanie usługi lub otrzymanie zamówionego towaru.
Z
drugiej strony przedsiębiorca, który realizuje zamówienie
musi liczyć się z ryzykiem zapłacenia takiej kary. Jako przykład
można wymienić nie tylko spowodowane różnymi przyczynami
błędy ujawniające się podczas realizacji projektu, ale także
dość powszechnie zdarzające się opóźnienia.
Można
zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania
lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi
przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W razie niewykonania
lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się
wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości- art.
483 i 484 Kc.
Konieczność zapłacenia
kary umownej pojawia się więc w związku z prowadzeniem
działalności gospodarczej. Nie zawsze jednak będzie istniała
możliwość zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodów.
Takim kosztem może być bowiem wydatek, który zostanie
poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub
zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem kosztów
wymienionych w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych i art. 16 ustawy o podatku dochodowym.
Oznacza to, że wydatek
który służy celom związanym z uzyskaniem przychodów
lub zabezpieczeniem ich źródeł nie może obniżyć
przychodów, gdy znajduje się na liście określonej
wymienionymi przepisami. Taka sytuacja ma właśnie miejsce w
przypadku kar umownych.
Przepisy obu ustaw
wskazują jednak, że do kosztów uzyskania przychodu nie można
zaliczyć kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych
towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w
dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w dostarczeniu
towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów
albo wykonanych robót i usług. Oznacza to, że inne kary lub
odszkodowania które nie zostały wymienione w tych przepisach
mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, o ile
oczywiście spełniają podstawowy cel związany z uzyskaniem
przychodów lub zabezpieczeniem (zachowaniem) ich źródła.
Przykładem kary, którą można rozliczyć w kosztach
podatkowych jest kara płacona z tytułu nieterminowego wykonania
usługi, przy założeniu że została ona w ogóle wykonana,
przynosząc przychód lecz nie w ustalonym terminie.
Źródło: money.pl