Aktualność "Kiedy warto spisać umowę o zachowaniu poufności?"
Przedsiębiorcy
podejmujący współpracę z innymi podmiotami często
spotykają się z koniecznością ujawnienia drugiej stronie
informacji, które mają wymierną wartość gospodarczą i
winny pozostać poufnymi.
Każda
współpraca powinna opierać się na zaufaniu, ale nie można
wykluczyć, że druga strona wykorzysta poufne informacje do własnych
celów. Formą zabezpieczenia przed takim działaniem, bądź
narzędziem łagodzącym jego skutki może być zawarcie umowy o
zachowaniu poufności.
Przedsiębiorca
powinien zabezpieczyć się umową o zachowaniu poufności w
sytuacji, gdy w toku współpracy z kontrahentem ujawnia mu
informacje posiadające wartość gospodarczą, w szczególności
informacje stanowiące tzw. tajemnicę przedsiębiorstwa. Ta
tajemnica została zdefiniowana w art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Składają się
na nią informacje, które:
nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej,
mają charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny
mają charakter informacji posiadających wartość gospodarczą,
zostały poddane czynnościom przedsiębiorcy, mającym na celu ich
ochronę (np. informacje zawarte w pliku, do którego dostęp
zabezpieczony jest hasłem znanym ograniczonej liczbie osób)
Umowa
o zachowaniu poufności pozwala na określenie jakie konkretnie
informacje są nią chronione (ich zakres może być szerszy niż
wskazany w w/w przepisie) oraz jakich konsekwencji może się
spodziewać nierzetelny kontrahent, które je ujawni lub
wykorzysta dla celów innych (w szczególności
komercyjnych), niż określenie przez strony.
Tego
rodzaju czynności podmiotu współpracującego z
przedsiębiorcą stanowią już same w sobie czyny nieuczciwej
konkurencji zagrożone ustawowymi sankcjami cywilnoprawnymi i
karnymi. Jednak umowa o zachowaniu poufności pozwala dochodzić
określonych roszczeń już na podstawie samej umowy, bez
konieczności wykazywania, że nierzetelne działanie kontrahenta
miało charakter czynu nieuczciwej konkurencji.
Umowa
o zachowaniu poufności może mieć postać odrębnego dokumentu lub
może stanowić klauzulę w innej umowie, regulującej współpracę.
Rodzaje stron (przedsiębiorcy, stowarzyszenia, osoby prywatne) oraz
forma współpracy regulowane umową nie mają tutaj znaczenia.
W
rezultacie, umowa o zachowaniu poufności może być zawarta w formie
odrębnych postanowień, np. w umowie zlecenia, o dzieło,
agencyjnej, czy w umowie nienazwanej dotyczącej np. inwestycji
określonego przedsięwzięcia gospodarczego.
Umowa
o zachowaniu poufności powinna zostać zawarta co najmniej w formie
pisemnej (dla zachowania wartości dowodowej).
Umowa
o zachowaniu poufności powinna być tak skonstruowana, aby
precyzowała jakie informacje przedsiębiorca chce chronić oraz w
jakim celu potrzebuje tej ochrony. Generalnie, ten dokument powinien
zawierać poniższe elementy:
precyzyjne określenie stron umowy,
zakres informacji podlegających ochronie,
terminy, w jakich informacje mają pozostać poufne, także
wykraczające poza obowiązywanie umowy, w której
postanowienia takie zawarto
wskazanie jakie informacje, kiedy, w jakim celu i w jakich
okolicznościach mogą zostać ujawnione,
określenie sankcji grożących za nieprzestrzeganie umowy, w
szczególności kar umownych.
Istotną
kwestią jest również określenie w jakich okolicznościach i
na jakich warunkach informacje poufne mogą być ujawnione.
Przykładowo, kiedy przedsiębiorcy podejmują współpracę
dotyczącą produkcji określonych towarów, które mają
być wytworzone na podstawie patentów i procedur stosowanych
przez stronę zamawiającą. W takiej sytuacji, może się zdarzyć
że kontrahent będący wykonawcą tych towarów musi ujawnić
informacje poufne, np. swoim podwykonawcom.
Nie
musi jednak każdemu z podwykonawców ujawniać całości
rozwiązań technologicznych dotyczących gotowego towaru, a jedynie
informacje dotyczące konkretnej części, za którą odpowiada
podwykonawca. Umowa o zachowaniu poufności powinna w takim przypadku
wyraźnie wskazywać w jakim zakresie i w jakich warunkach
podwykonawca może być poinformowany przez wykonawcę o wymaganiach
technologicznych zamawiającego stanowiących tajemnicę, a mających
służyć prawidłowemu wykonaniu zamówienia.
Sankcje
za naruszenie poufności informacji objętych umową mogą być
sformułowane w dowolny sposób i w dowolnej wysokości, byle
nie sprzeciwiały się przepisom prawa, określonym zwyczajom
panującym w danym środowisku oraz tzw. zasadom współżycia
społecznego, czyli normom moralnym przyjętym w danym
społeczeństwie.
W
praktyce, najczęściej spotykanym rodzajem sankcji za naruszenie
umowy o zachowaniu poufności są kary umowne. Należą się one
drugiej stronie niezależnie od tego, czy poniosła ona z powodu
ujawnienia informacji chronionych umową jakąś szkodę, czy też
nie. Kara umowna, co do zasady, wyłącza możliwość dochodzenia
odszkodowania na zasadach ogólnych określonych w przepisach
prawa, ale umowa może zawierać zastrzeżenie, że pomimo obowiązku
zapłaty kary umownej, dochodzenie odszkodowania na tzw. zasadach
ogólnych będzie możliwe.