Braki
magazynowe rozumiane jako następstwo różnego rodzaju
uszkodzeń, zaliczane są z zasady do kosztów uzyskania
przychodów. Warto jednak pamiętać, że nie mogą być one
spowodowane zarówno działaniem podatnika, jak i wynikać z
jego woli.
Przedsiębiorstwo
produkcyjne, jak również handlowe utrzymują z zasady stały
poziom zapasów. Ma to na celu zagwarantowanie ciągłości
procesu produkcji oraz obrotu towarami. Niestety, prowadzenie różnego
rodzaju magazynów oraz składów pociąga za sobą
ryzyko uszkodzenia przechowywanych w nim środków obrotowych.
Ze
względu na to, że głównym celem magazynowania określonego
poziomu zapasów, jest zabezpieczenie ciągłości działalności
gospodarczej, uzasadnionym wydaje się ujęcie w kosztach podatkowych
strat poniesionych z tego tytułu. Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 1
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami
uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia
przychodów, jak również zachowania lub zabezpieczenia
ich źródła, z wyjątkiem wydatków wyszczególnionych
w art. 23. Ze względu na to, że katalog wyłączeń wymienia
jedynie straty powstałe w wyniku nieobjętych zwolnieniem od podatku
akcyzowego ubytków wyrobów akcyzowych, a także podatku
akcyzowego od tych ubytków (art. 23 ust. 1 pkt 44 wspomnianej
ustawy), ujawnione np. w wyniku inwentaryzacji różnice
inwentaryzacyjne (niedobory magazynowe) za okres rozliczeniowy, w
którym je stwierdzono mogą co do zasady zostać zaliczone do
kosztów uzyskania przychodów.
Można
zatem powiedzieć, że zaliczenie strat w środkach obrotowych do
kosztów uzyskania przychodów każdorazowo powinno
podlegać indywidualnej ocenie, z uwzględnieniem:
całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej,
okoliczności, które spowodowały powstanie straty,
formy udokumentowania straty,
podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.
Podkreślenia
wymaga jednak fakt, że prawo do rozliczenia w kosztach podatkowych
strat w magazynowanych środkach obrotowych, przysługuje
przedsiębiorcy jedynie w przypadku, gdy nie zostały one przez niego
zawinione. Oznacza to, że rozliczenie w kosztach podatkowych
powstałych braków jest uwarunkowane wykazaniem przez
podatnika, że podjął racjonalne działania, które miały
zapobiec ich powstaniu lub zminimalizować ich rozmiar.
Ponieważ
przepisy ustawy nie definiują wprost pojęcia straty, w celu
określenia znaczenia tego pojęcia, należy posiłkować się
definicjami zawartymi w orzecznictwie organów podatkowych.
Może to być zatem zdarzenie losowe, niezależnie od woli podatnika
powstałe zarówno w wyniku działań sił przyrody, jak i
działań innego człowieka, powodującego ubytek i szkodę pod
warunkiem, że podatnik nie przyczynił się w jakikolwiek sposób
lub nie ułatwi jej powstania.
Dla
celów podatkowych przyjmuje się bowiem, iż jedynie straty
powstałe na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia
przy racjonalnym działaniu podatnika, a także przy zachowaniu
należytej staranności w trakcie prowadzenia działalności
gospodarczej, można uznać za zdarzenie, które zaliczenie
powstałych braków w ciężar kosztów uzyskania
przychodów.
Strata
wynikająca z powstałych braków magazynowych by mogła być
zaliczona do kosztów podatkowych, musi zostać prawidłowo
udokumentowana. Właściwym dokumentem na tę okoliczność jest
protokół szkody, określający zarówno jej rodzaj,
wielkość i wartość, jak i przyczynę powstania. Co więcej,
dokument ten musi zawierać podpisy osób uprawnionych oraz
datę.