Aktualność "Pracownik skorzysta prywatnie ze służbowego samochodu bez VATu"
Nieodpłatne
użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa do
celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, w
przypadku gdy przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia VAT
w całości lub w części, podlega z zasady opodatkowaniu VAT.
Wyjątek od tej reguły stanowią samochody.
Samochody
będące majątkiem przedsiębiorstwa często są wykorzystywane
przez pracowników, którym zostały przydzielone,
również dla celów prywatnych. Zdarzenie to, określane
jako nieodpłatne świadczenie usług, niekiedy skutkuje obowiązkiem
naliczenia podatku od towarów i usług.
Opodatkowaniu
VAT podlegają co do zasady wszystkie usługi świadczone odpłatnie
na terytorium kraju. Jednak za odpłatne świadczenie usług, w
niektórych przypadkach, ustawa o podatku od towarów i
usług uznaje także czynności wykonane bez wynagrodzenia. Zgodnie z
art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za
odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
użycie
towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do
celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym
w szczególności do celów osobistych podatnika lub
jego pracowników, w tym byłych pracowników,
wspólników, udziałowców, akcjonariuszy,
członków spółdzielni i ich domowników,
członków organów stanowiących osób prawnych,
członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało,
w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
nieodpłatne
świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników,
w tym byłych pracowników, wspólników,
udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni
i ich domowników, członków organów
stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów
innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Zatem
można stwierdzić, iż nieodpłatne użycie towarów
stanowiących część przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu VAT,
jeżeli zostaną spełnione łącznie dwa następujące warunki:
brak
związku świadczonych usług z prowadzonym przez podatnika
przedsiębiorstwem,
istnienie
prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku
naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.
Choć
z pozoru sprawa wydaje się dość prosta, w przypadku samochodów
problem jest bardziej złożony. Wynika to z faktu, iż w świetle
obowiązujących regulacji w zakresie odliczenia podatku naliczonego
od zakupu pojazdów występują aż trzy różne
warianty:
podatnikowi
przy nabyciu samochodu firmowego nie przysługuje prawo do
odliczenia podatku w ogóle, np. pojazd został nabyty od
osoby prywatnej,
w
przypadku samochodów osobowych nabytych z VAT, podatnikowi
przysługuje prawo do odliczenia 60% kwoty podatku wykazanej na
dokumencie sprzedaży (fakturze), jednak nie więcej niż 6 000 zł,
możliwość
odliczenia 100% podatku od towarów i usług i dotyczy przede
wszystkim pojazdów ciężarowych, jak i specjalistycznych.
Na
podstawie powyższych ustaleń można by dojść do wniosku, iż
jedynie w przypadku pierwszym, tj. gdy podatnikowi nie przysługiwało
prawo do odliczenia podatku VAT w ogóle, nieodpłatne
użyczenie samochodu nie będzie traktowane na równi z
odpłatnym świadczeniem usług, a tym samym skutkowało
koniecznością naliczenia podatku VAT.
Jednak
do dnia 31 grudnia 2012 r. zapis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT
(pozwalający na uznanie za odpłatne świadczenie usług użyczenia
bez wynagrodzenia) nie ma zastosowania w przypadku wykorzystywania
przez podatnika, na cele niezwiązane z prowadzeniem
przedsiębiorstwa, samochodów osobowych oraz innych pojazdów
samochodowych (np. motocykli), przy nabyciu których kwotę
podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku określonej
w fakturze, nie więcej jednak niż odpowiednio 5 000 zł lub 6 000
zł.
Oznacza
to, że użyczenie samochodu firmowego jest traktowane na równi
z odpłatnym świadczeniem usług, skutkując konsekwencją
naliczania stosownej kwoty podatku VAT, jedynie w przypadku, gdy
podatnikowi przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku VAT.