Aktualność "Podczas kontroli skarbowej trzeba posiadać dowody zakupowe"
Przedsiębiorca
jeżeli nie chce utracić prawa do odliczenia podatku, musi posiadać
duplikaty zaginionych faktur VAT.
W
systemie VAT faktura jest dokumentem, który pozwala w sprawny
sposób na kontrolę prawidłowości rozliczeń- zarówno
po stronie sprzedawcy jak i nabywcy. Zgodnie z ustawą z 11
marca 2004 r. o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn.
zm.) oraz unijną dyrektywą VAT posiadanie (otrzymywanie) faktury
przez podatnika jest warunkiem koniecznym powstania prawa do
odliczenia podatku naliczonego. W praktyce powstaje pytanie, co jeśli
podatnik faktury posiadał, ale na skutek zdarzeń niezależnych od
niego- takich jak np. pożar lub kradzież- je utracił.
Warto zwrócić
uwagę, że zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę
podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w
fakturach otrzymanych przez podatnika. Przepis ten mówi o
„fakturach otrzymanych” a nie „posiadanych”. Konieczne jest
zatem otrzymanie faktury, aby skorzystać z prawa do odliczenia, a
nie ich posiadanie później w trakcie ewentualnej kontroli.
Takie same wnioski płyną z wykładni dyrektywy VAT. Podatnik gdy
wykonuje swoje prawo do odliczenia, musi posiadać fakturę. Jednak
czym innym jest późniejsze dowodzenie, że podatnik spełnił
przesłanki odliczenia. Dlatego w trakcie ewentualnej kontroli
powinno wystarczyć ustalenie, czy podatnik posiadał fakturę w
momencie wykonywania swojego prawa.
Biorąc powyższe pod
uwagę, jak również przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749), należy uznać
że organy podatkowe powinny podjąć kroki w celu wyjaśnienia czy
podatnik posiadał faktury w momencie skorzystania z odliczenia.
Podatnikowi nie można odmawiać „utrzymania” prawa do odliczenia
podatku tylko z tego powodu, że faktury (lub duplikatu) nie posiada
w trakcie kontroli.
Niestety Naczelny Sąd
Administracyjny jest odmiennego zdania, o czym świadczy wyrok z 6
lipca 2012 r. (sygn. akt I FSK 1042/11) w sprawie, w której
podatnik faktury otrzymał, które następnie zostały mu
skradzione. Podobnie NSA orzekał już w jednym z wcześniejszych
wyroków (z 5 listopada 2010 r.; sygn. akt I FSK 1566/09) w
odniesieniu do faktur, które spłonęły w pożarze. To
podatnik – zdaniem NSA – ma obowiązek przechowywać faktury, a w
przypadku ich braku, zdobyć duplikaty. Organ nie jest obowiązany do
dowodzenia faktów dających podstawy do odliczenia podatku.
Takie stanowisko nie jest
jednak przekonujące, gdyż nie rozstrzyga istoty rzeczy. W praktyce
jednak, biorąc pod uwagę orzecznictwo NSA, wydaje się, że
podatnik nie ma wyboru – w razie utraty faktur konieczne będzie
gromadzenie ich duplikatów.
Źródło: GP