Odziedziczenie
majątku położonego za granicą powoduje, że często trzeba
zapłacić podatek dwa razy. Jedynie w przypadku spadku z Czech,
Węgier i Austrii można tego uniknąć.
Z
wyżej wymienionymi krajami Polska zawarła odrębne umowy
zapobiegające podwójnemu opodatkowaniu spadków. Dwustronne umowy
podatkowe zawarte z innymi krajami nie obejmują podatku od spadków.
W
ocenie sądów dla uniknięcia podwójnego opodatkowania spadku
otwartego w jednym państwie, którego nabywcą jest rezydent
drugiego, muszą być zawierane odrębne umowy międzypaństwowe o
unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie spadków. Trzy tego
typu umowy zostały zawarte jeszcze w okresie międzywojennym: z
Republiką Czechosłowacką z 23 kwietnia 1925 r. (Dz.U. z 1926 r. nr
13, poz. 78), konwencja między RP a Republiką Austriacką z 24
listopada 1926 r. (Dz.U. z 1928 r. nr 61, poz. 557) oraz konwencja
między RP a Królestwem Węgierskim z 12 maja 1928 r. (Dz.U. z 1931
r. nr 75, poz. 602).
Negatywne
skutki braku umowy dotknęły podatnika, który otrzymał spadek z
Niemiec i Kanady. W sprawie rozpoznanej 18 maja 2012r. (sygn. akt II
FSK 2287/10) podatnik uważał, że jeśli od mieszkania i pieniędzy
z Niemiec nabytych po zmarłej kuzynce zapłacił podatek w
niemieckim urzędzie skarbowym, to nie musi tego robić w Polsce.
Krajowe organy podatkowe uznały, że jeśli w chwili otwarcia spadku
był obywatelem polskim i miał miejsce stałego pobytu w Polsce, to
nabycie majątku w drodze spadku podlega podatkowi na podstawie
ustawy o podatku od spadków i darowizn, niezależnie od przepisów
niemieckich. W efekcie nakazano podatnikowi zapłacić 54,5 tys. zł
od spadku o wartości 93 tys. euro. Wcześniej w Niemczech zapłacił
już ponad 28 tys. euro, ale według fiskusa zapłaconego
niemieckiego podatku nie można odliczyć w Polsce, gdyż jest to
zobowiązanie publicznoprawne, a nie cywilnoprawne i nie może być
zaliczany do długów spadkowych.
Podobnie
było w przypadku podatnika, który nabył spadek w Kanadzie i
uregulował tam wszystkie opłaty podatkowe. Jemu również polski
fiskus nakazał rozliczyć podatek także w Polsce. W sprawie z 29
października 2009r. (sygn. akt II FSK 819/08) NSA podzielił
stanowisko fiskusa i odrzucił zarzuty podatnika, w tym również
zarzuty naruszenia konstytucji, że Polska nie zapewniła mechanizmu
unikania podwójnego opodatkowania spadku w stosunku do obywateli,
którzy odziedziczyli spadek w Kanadzie, w sytuacji, gdy taka ochrona
przysługuje tym, którzy odziedziczyli spadek po osobach
zamieszkałych w Czechach, Austrii i na Węgrzech.
Sądy
mają świadomość, że zakres umów z innymi krajami może
przynieść dla podatników niekorzystny skutek w postaci podwójnego
opodatkowania, ale nie może to stanowić podstawy rozszerzenia w
drodze wykładni zakresu tej umowy. Zmiana tego stanu rzeczy leży w
gestii rządu polskiego, a nie sądów.
Źródło:
GP