Aktualność "Księgi rachunkowe muszą prowadzić także firmy jednoosobowe"
Spółki
kapitałowe w zakresie prowadzonej ewidencji nie mają wyboru-
prowadzą księgi rachunkowe. W przypadku innych przedsiębiorców
forma prowadzonej ewidencji operacji gospodarczych, podlegających
opodatkowaniu zależy od ich preferencji. Jednak w przypadku, gdy
przychody uzyskane w ciągu roku podatkowego wyniosą co najmniej
równowartość 1 200 000 euro, koniecznym będzie prowadzenie pełnej
księgowości.
Prowadzenie
działalności gospodarczej, w zależności od rodzaju wybranej formy
opodatkowania wymaga od podatnika prowadzenia ewidencji zdarzeń
gospodarczych, mających wpływ na wysokość podatku dochodowego.
Zasadniczo w tym celu stosuje się dwa rodzaje rejestrów- podatkową
księgę przychodów i rozchodów, czyli tzw. uproszczoną księgowość
oraz pełną księgowość na podstawie ksiąg rachunkowych.
W
przypadku osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych,
spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz
spółdzielni socjalnych, należy prowadzić księgi rachunkowe,
jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i
operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej
równowartość w polskiej walucie 1 200 000 euro (5 293 440
zł w 2011 roku dla roku 2012).
Wybór
formy opodatkowania to istotny punkt w trakcie zakładania
działalności gospodarczej. Rozpoczynający działalność
gospodarczą podatnicy, poza złożeniem odpowiedniego wniosku o wpis
do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej
(formularz CEIDG-1 ), są obowiązani do wyboru formy opodatkowania,
zgodnie z którą będą się rozliczać z organem podatkowym z
tytułu podatku dochodowego. Należy przy tym pamiętać, że do
dyspozycji mają aż 4 różne metody, różniące się stopniem
trudności w zakresie prowadzenia ewidencji operacji gospodarczych
podlegających opodatkowaniu. Są to:
opodatkowanie
na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej (18 proc.,
32 proc.)
opodatkowanie
według jednolitej stawki podatku (19 proc.)
ryczałt
od przychodów ewidencjonowanych
karta
podatkowa
Wybór
właściwej dla podatnika formy ustalania wartości zobowiązania
względem fiskusa jest bardzo istotny, gdyż wpływa on na wysokość
przyszłego podatku, jak również na rodzaj i zakres prowadzonych
ewidencji księgowych.
Przy
wyborze jednej z dwóch pierwszych form opodatkowania, podatkiem jest
obciążony dochód, to znaczy różnica pomiędzy faktycznie
uzyskanym przychodem a kosztami jego uzyskania. Dlatego też jest
koniecznym prowadzenie ewidencji zdarzeń gospodarczych, ujmującej
zarówno przychody jak i koszty w postaci podatkowej księgi
przychodów i rozchodów lub też bardziej zaawansowanej formy, tzn.
ksiąg rachunkowych.
Kolejna
forma opodatkowania- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wymaga
od przedsiębiorcy prowadzenia ewidencji przychodów, co stanowi
istotne uproszczenie. Przy opodatkowaniu w formie ryczałtu podatek
jest odprowadzany jedynie od przychodów, natomiast w przypadku karty
podatkowej wartość podatku jest ustalona na podstawie decyzji
naczelnika urzędu skarbowego. Można zatem stwierdzić, że potrzeba
prowadzenia pełnej księgowości może wynikać z zastosowania
opodatkowania na zasadach ogólnych lub też podatku liniowego.
Wybór
metody ewidencjonowania operacji podlegających opodatkowaniu zależy
od preferencji przedsiębiorcy (do limitu 1 200 000 euro), jak
również od wybranej formy opodatkowania. Podatkowa księga
przychodów i rozchodów to niewątpliwie łatwiejsze rozwiązanie,
służące głównie celom podatkowym. Wynika to bezpośrednio z
faktu, iż jest ona prowadzona w systemie księgowości pojedynczej,
polegającej na rejestracji przychodów ze sprzedaży, zakupów
towarów lub materiałów oraz wydatków, zapisywanych pojedynczo w
księdze po dokonaniu transakcji. W przeciwieństwie do podatkowej
księgi przychodów i rozchodów, księgi rachunkowe, prowadzone w
ramach tzw. pełnej księgowości, dają pełniejszy obraz sytuacji
gospodarczej jednostki, co wynika z faktu, iż są prowadzone na
podstawie dowodów księgowych, ujmując zapisy zdarzeń w porządku
chronologicznym i systematycznym.
Prostszą
formą ewidencji księgowej jest podatkowa księga przychodów i
rozchodów, jednakże podatnik może się zdecydować na rozwiązanie
bardziej zaawansowane, dostarczające wszelkie niezbędne informacje
rachunkowo-księgowe w postaci sprawozdania finansowego. Istotnym
również jest, aby podkreślić, iż w przypadku gdy suma przychodów
uzyskanych w poprzednim roku podatkowym wyniosą co najmniej
równowartość kwoty 1 200 000, obowiązkowo należy założyć
pełną księgowość. Zmiana ta jednak nie będzie obowiązywać
ciągle. Podatnik będzie mógł wrócić do prowadzenia podatkowej
księgi przychodów i rozchodów już w kolejnym roku podatkowym, pod
warunkiem, że przychody w roku poprzedzającym nie przekroczą
wskazanego limitu. Do wyliczenia limitu uwzględnia się przychody
netto, czyli bez uwzględniania podatku VAT, jeśli przedsiębiorca
jest jednocześnie podatnikiem tego podatku.
Jak
już zostało wspomniane, wybór metody stosowanej do ewidencji
zdarzeń gospodarczych z zasady zależy od preferencji
przedsiębiorcy. Wynika to wprost z przepisów ustawy o
rachunkowości, zgodnie z którymi osoby fizyczne mogą (ale nie
muszą) stosować reżim rachunkowości określony ustawą o
rachunkowości od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich
przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość
w walucie polskiej 1 200 000 euro. W takim przypadku te osoby są
zobowiązane do zawiadomienia o tym naczelnika urzędu skarbowego
właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym, przed
rozpoczęciem roku obrotowego. W związku z tym, że prawo nie
narzuca na podatnika sprecyzowanej formy zawiadomienia, zwykło się
przyjmować, że jest koniecznym jedynie powiadomienie właściwego
organu podatkowego o rozpoczęciu prowadzenia ksiąg i stosowaniu
przepisów ustawy o rachunkowości.