Aktualność "Spóźniona deklaracja z nadwyżką VAT bez kar"
Organy
podatkowe nakładają grzywny na podatników składających z
opóźnieniem deklarację VAT, w której wykazują nadwyżkę podatku
naliczonego nad należnym. Według ekspertów w takim przypadku nie
należy egzekwować odpowiedzialności karnej skarbowej wobec
przedsiębiorców.
Jako podstawę prawną nałożenia sankcji organy podatkowe podają art. 56 par. 4 kodeksu karnego skarbowego (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.). Zgodnie z nim karze grzywny za wykroczenie skarbowe podlega podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie deklaracji. Przepis ten odnosi się zatem do sytuacji, w której organowi podatkowemu znane są przedmiot lub podstawa opodatkowania, natomiast w przypadku VAT są one ujawniane dopiero poprzez informacje zawarte w deklaracji.
Istotą VAT jest samoobliczenie. Podatnik jest zobowiązany do składania miesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT, w których wykazuje podstawę opodatkowania oraz podatek należny i naliczony. To oznacza, że do momentu złożenia we właściwym urzędzie skarbowym deklaracji nie dysponuje on informacjami na temat przedmiotu czy podstawy opodatkowania. Jeśli organ podatkowy nie otrzymał przed nieterminowym złożeniem deklaracji żadnej informacji od podatnika o wykonaniu lub nie czynności podlegających opodatkowaniu (np. w efekcie postępowania podatkowego), to sam fakt złożenia deklaracji po terminie nie powinien skutkować odpowiedzialnością karną skarbową.
Jest to rezultat tego, że art. 56 par. 4 należy do szeroko rozumianego prawa karnego i podlega regułom wykładni właściwym dla tej gałęzi prawa. Owe reguły stanowią, że nie ma czynu zabronionego w sytuacji, gdy działanie potencjalnego sprawcy nie wyczerpuje wszystkich ustawowo wskazanych znamion takiego czynu.
W praktyce organy podatkowe próbują karać za opóźnienie w złożeniu deklaracji, w sytuacji gdy nie mają danych dotyczących przedmiotu i podstawy opodatkowania. Nie można w takiej sytuacji twierdzić, że do ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania doszło, a zatem brak znamion czynu zabronionego wskazanych w art. 56 par. 4 kodeksu uniemożliwia zastosowanie przewidzianych w nim kar.
Przepis ten mógłby być stosowany, gdyby zwierał wyłącznie sformułowanie, że karze podlega podatnik, który nie składa w terminie organowi podatkowemu deklaracji. W takiej sytuacji każde niezłożenie w terminie deklaracji podlegałoby karze przewidzianej w tym przepisie.
W opinii niektórych ekspertów, organy podatkowe nadużywają art. 56 par. 4 kodeksu, pomijając jego wykładnię systemową, a przepis ten znajduje się w dziale przestępstw przeciwko obowiązkom podatkowym. Zgodnie z uchwałą SN z 30 września 2003 r. (sygn. akt I KZP 22/03) skoro rodzajowym przedmiotem ochrony przepisów zawartych w rozdziale 6 kodeksu jest obowiązek podatkowy, to wymienione tu czyny stanowią jedynie takie zachowania, które godzą w ten obowiązek.
Specjaliści są zgodni, że podatnicy wykazujący nadwyżkę podatku naliczonego VAT do przeniesienia w deklaracji nie podlegają także odpowiedzialności za niezłożenie deklaracji. Przepis wymaga uszczuplenia podatku, co w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym nie ma miejsca. W takiej sytuacji zobowiązanie w VAT nie powstaje.
Pociąganie do odpowiedzialności podatników, którzy później złożą deklarację wskazującą nadwyżkę podatku naliczonego budzi wątpliwości z trzech powodów. Po pierwsze, nie są wyczerpane znamiona czynu zabronionego. Po drugie, trudno tu czynić podatkowi zarzut działania na jakąkolwiek szkodę Skarbu Państwa. Po trzecie, w większości przypadków odpowiedzialność powinna być wyłączona z uwagi na znikomą szkodliwość społeczną.
Źródło: GP
Jako podstawę prawną nałożenia sankcji organy podatkowe podają art. 56 par. 4 kodeksu karnego skarbowego (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.). Zgodnie z nim karze grzywny za wykroczenie skarbowe podlega podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie deklaracji. Przepis ten odnosi się zatem do sytuacji, w której organowi podatkowemu znane są przedmiot lub podstawa opodatkowania, natomiast w przypadku VAT są one ujawniane dopiero poprzez informacje zawarte w deklaracji.
Istotą VAT jest samoobliczenie. Podatnik jest zobowiązany do składania miesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT, w których wykazuje podstawę opodatkowania oraz podatek należny i naliczony. To oznacza, że do momentu złożenia we właściwym urzędzie skarbowym deklaracji nie dysponuje on informacjami na temat przedmiotu czy podstawy opodatkowania. Jeśli organ podatkowy nie otrzymał przed nieterminowym złożeniem deklaracji żadnej informacji od podatnika o wykonaniu lub nie czynności podlegających opodatkowaniu (np. w efekcie postępowania podatkowego), to sam fakt złożenia deklaracji po terminie nie powinien skutkować odpowiedzialnością karną skarbową.
Jest to rezultat tego, że art. 56 par. 4 należy do szeroko rozumianego prawa karnego i podlega regułom wykładni właściwym dla tej gałęzi prawa. Owe reguły stanowią, że nie ma czynu zabronionego w sytuacji, gdy działanie potencjalnego sprawcy nie wyczerpuje wszystkich ustawowo wskazanych znamion takiego czynu.
W praktyce organy podatkowe próbują karać za opóźnienie w złożeniu deklaracji, w sytuacji gdy nie mają danych dotyczących przedmiotu i podstawy opodatkowania. Nie można w takiej sytuacji twierdzić, że do ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania doszło, a zatem brak znamion czynu zabronionego wskazanych w art. 56 par. 4 kodeksu uniemożliwia zastosowanie przewidzianych w nim kar.
Przepis ten mógłby być stosowany, gdyby zwierał wyłącznie sformułowanie, że karze podlega podatnik, który nie składa w terminie organowi podatkowemu deklaracji. W takiej sytuacji każde niezłożenie w terminie deklaracji podlegałoby karze przewidzianej w tym przepisie.
W opinii niektórych ekspertów, organy podatkowe nadużywają art. 56 par. 4 kodeksu, pomijając jego wykładnię systemową, a przepis ten znajduje się w dziale przestępstw przeciwko obowiązkom podatkowym. Zgodnie z uchwałą SN z 30 września 2003 r. (sygn. akt I KZP 22/03) skoro rodzajowym przedmiotem ochrony przepisów zawartych w rozdziale 6 kodeksu jest obowiązek podatkowy, to wymienione tu czyny stanowią jedynie takie zachowania, które godzą w ten obowiązek.
Specjaliści są zgodni, że podatnicy wykazujący nadwyżkę podatku naliczonego VAT do przeniesienia w deklaracji nie podlegają także odpowiedzialności za niezłożenie deklaracji. Przepis wymaga uszczuplenia podatku, co w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym nie ma miejsca. W takiej sytuacji zobowiązanie w VAT nie powstaje.
Pociąganie do odpowiedzialności podatników, którzy później złożą deklarację wskazującą nadwyżkę podatku naliczonego budzi wątpliwości z trzech powodów. Po pierwsze, nie są wyczerpane znamiona czynu zabronionego. Po drugie, trudno tu czynić podatkowi zarzut działania na jakąkolwiek szkodę Skarbu Państwa. Po trzecie, w większości przypadków odpowiedzialność powinna być wyłączona z uwagi na znikomą szkodliwość społeczną.
Źródło: GP
Facebook
Śledzik
Wykop
