Istnieje
wiele metod dokonywania wyceny wartości początkowej środka
trwałego, zatem ustalenie tejże nie należy do łatwych spraw.
Sytuację dodatkowo komplikuje fakt bezpośredniego wpływu tej
wartości na wysokość zobowiązania z tytułu podatku dochodowego.
Obliczenie
kwoty podatku dochodowego jest związane z ustaleniem wartości
odpisów amortyzacyjnych środka trwałego, zwiększających koszty
uzyskania przychodów, co w konsekwencji wywiera istotny wpływ na
podstawę opodatkowania i wysokość zobowiązania podatkowego, które
podatnik musi odprowadzić do urzędu skarbowego. Pozornie łatwa
czynność często nastręcza podatnikom wielu problemów. Jest to
wynik przede wszystkim kilku dopuszczalnych metod ustalania wartości
początkowej danego aktywa. Zastosowanie konkretnego z nich jest
przede wszystkim uzależnione od sposobu nabycia środka trwałego.
Wartość
początkową środków trwałych, uzyskanych w drodze odpłatnego
nabycia, określa się na podstawie ceny ich zakupu. Wartość tę
stanowi kwota należna sprzedawcy, powiększona o ewentualne koszty
związane z zakupem, pod warunkiem, że zostały poniesione do dnia
przekazania danego środka do użytkowania. Mogą to być koszty
transportu, ubezpieczenia w drodze, koszty montażu, jak również
różnego rodzaju opłaty notarialne, prowizje. Godnym uwagi jest
fakt, że w przypadku nabycia środka trwałego w drodze importu,
wartość początkową zwiększają również opłaty z tytułu cła
i podatku akcyzowego.
Przedsiębiorca
powinien mieć na uwadze, że w sytuacji gdy niemożliwe jest
ustalenie ceny, za wartość początkową przyjmuje się cenę
rynkową aktywów tego samego rodzaju i gatunku, co dany środek
trwały.
Przyjmowany
do ewidencji środek trwały wytworzony przez przedsiębiorcę we
własnym zakresie, jego wartość początkową stanowi koszt jego
wytworzenia. Koszt wytworzenia to różnego rodzaju koszty poniesione
na zakup materiałów, usług, wynagrodzeń pracowników oraz inne
poniesione koszty, dające się zaliczyć do wartości wytworzonych
środków trwałych. Trzeba jednak pamiętać, że do wartości tej
nie zalicza się kosztów pracy własnej podatnika, jego małżonka i
małoletnich dzieci.
Ponadto
warto zauważyć, że w celu sfinansowania wytworzenia niezbędnego
aktywa, bardzo często używa się zewnętrznego źródła
finansowania, w postaci kredytu bankowego. W takim przypadku
początkową wartość należy powiększyć również o wydatki
związane z odsetkami i różnego rodzaju prowizjami bankowymi, pod
warunkiem, że zostały naliczone do dnia przekazania środka
trwałego do użytkownika.
Jeśli
nie można ustalić kosztu wytworzenia, wartość początkową środka
trwałego ustala się na podstawie wyceny dokonanej przez biegłego.
Gdy
nabycie środka trwałego nie wiązało się z poniesieniem
jakichkolwiek kosztów zakupu (w drodze darowizny czy spadku),
początkową wartość ustala się w oparciu o jego rynkową wartość
z dnia nabycia. Pewnym odstępstwem od tej generalnej zasady jest
określenie w umowie o nieodpłatnym przekazaniu wartości danego
aktywa trwałego w kwocie niższej niż oszacowana wartość rynkowa.
W
obu tych przypadkach należy pamiętać, że podatnikowi przysługuje
prawo podwyższenia wartości początkowej o wydatki poniesione w
celu ewentualnego montażu czy przystosowania środka trwałego, ale
tylko te, które zostały poniesione do momentu oddania go do
użytkowania.
Początkową
wartość środka trwałego, wniesionego aportem do spółki osobowej
ustala się jako sumę wydatków poniesionych na jego nabycie albo
wytworzenie we własnym zakresie przez wspólnika spółki osobowej.
Należy jednak zaznaczyć, że taka procedura dotyczy jedynie środków
trwałych, które nie podlegały do tej pory odpisom amortyzacyjnym,
a także nie zostały zaliczone wcześniej do kosztów podatkowych w
jakiejkolwiek formie.
W
przypadku gdy przedmiot wkładu podlegał już odpisom
amortyzacyjnym, jego wartość początkową określa się jako
wartość, od której były dokonywane odpisy amortyzacyjne,
pomniejszoną o sumę tych odpisów.
Podobnie
jak w innych przypadkach, jeśli nie jest możliwe ustalenie wydatków
na nabycie przedmiotu aportu lub kosztu jego wytworzenia, za wartość
początkową należy przyjąć jego cenę rynkową.
Środki
trwałe otrzymane w związku z likwidacją osoby prawnej wycenia się
natomiast w wartości początkowej określonej w ewidencji środków
trwałych. Trzeba jednak pamiętać, że zasady tej nie stosuje się
w odniesieniu do środków trwałych, uprzednio wniesionych do osoby
prawnej jako wkłady niepieniężne w postaci przedsiębiorstwa lub
jego zorganizowanej części. W takim przypadku wartość początkową
aktywów ustala się w wysokości wartości początkowej
uwzględnionej w ewidencji podmiotu gospodarczego.
Źródło:
money.pl