Urzędy
skarbowe odbierają coraz więcej pustych kopert. W przypadku wielu
podatników jest to celowe działanie. Mają oni nadzieję, że uda
im się wykorzystać panujący w urzędzie chaos i wyeliminować z
obrotu prawnego prawidłową decyzję podatkową.
Metoda
nie jest skomplikowana. Podatnik wysyła do urzędu skarbowego, który
prowadzi przeciw niemu postępowanie podatkowe, pustą kopertę, w
której rzekomo jest zawiadomienie o zmianie adresu do doręczeń.
Następnie podatnik nie odbiera listu z urzędu z decyzją i
twierdzi, że fiskus zgubił to zawiadomienie i wysłał decyzję na
niewłaściwy adres. W rezultacie oznacza to, że decyzja nigdy nie
została prawidłowo doręczona, czyli nie weszła do obrotu
prawnego. W takim przypadku jest ona nieważna, czyli traktowana tak
jakby nigdy nie została wydana. Co ważne, skuteczność tej metody
potwierdziły już sądy. Jedno z orzeczeń NSA (sygn. akt I FSK
655/10) mówi, że jeżeli urząd skarbowy nie prowadził starannie
dokumentacji sprawy, to podatnik mógł wyeliminować z obrotu
decyzję, gdy twierdził, że przesłał informacje o zmianie adresu
zamieszkania.
W
obliczu takiego obrotu zdarzeń, fiskus musi starannie prowadzić
dokumentację sprawy, w tym również zadbać o odnotowanie faktu
dostarczenia do urzędu pustej przesyłki.
Podczas
postępowania podatkowego organ podatkowy pisma, postanowienia i
decyzje doręcza stronie pod wskazany przez nią adres. Jeśli adres
ulegnie zmianie w trakcie postępowania, podatnik ma obowiązek
powiadomić o tym organ. W przeciwnym razie doręczenie pism pod
stary adres będzie skuteczne.
Wątpliwości
co do faktu zawiadomienia organu o zmianie adresu należy rozstrzygać
na korzyść podatnika jedynie w przypadku zaniedbań ze strony
fiskusa. Trzeba pamiętać, że samo przesłanie pustej koperty do
organu podatkowego bez żadnego pisma w środku nie spowoduje
powstania wątpliwości co do faktu, czy strona zawiadomiła o
zmianie swego adresu czy też nie.
Wystarczy,
że organ podatkowy zarejestruje w aktach sprawy samą kopertę z
adnotacją, że żadne pismo nie wpłynęło. W takiej sytuacji,
nawet gdyby z treści nadania listu wynikało, że w kopercie jest
zawiadomienie o zmianie adresu, to nie można domniemywać, że organ
podatkowy otrzymał je wraz z jej otwarciem. Żaden z przepisów
Ordynacji podatkowej nie stanowi podstawy do istnienia tego rodzaju
domniemania.
Przyjęcie
takiego założenia prowadziłoby do tego, że również organy
podatkowe wysyłałyby puste koperty, twierdząc, że są w nich
pisma do strony, co byłoby absurdem.
Trudno
mówić o wykorzystywaniu luki w przepisach czy wątpliwości
interpretacyjnych, gdy działanie podatnika jest świadome i ma na
celu późniejsze podniesienie zarzutu zagubienia pisma informującego
o zmianie adresu i skierowaniu przez organ podatkowy decyzji na
niewłaściwy adres. Jest to zwyczajnie nieuczciwe.
Eksperci
zgadzają się ze sobą, że opisane działania podatników mogą się
okazać skuteczne, tylko jeżeli organ podatkowy zaniedba prowadzenia
rzetelnej dokumentacji. W przypadku otrzymania pustej koperty- czy to
w wyniku błędu, czy też świadomego działania, organ podatkowy
winien starać się wyjaśnić sytuację, a następnie sporządzić
stosowną dokumentację potwierdzającą, że nie otrzymał pisma
nadanego przez podatnika.
Gdyby
organ podatkowy prowadzący postępowanie odnotował w dokumentacji
poczty przychodzącej fakt otrzymania pustej koperty, a następnie
urzędnik prowadzący sprawę potwierdziłby w dokumentacji
prowadzonej w tym postępowaniu fakt jej otrzymania, sporządzając
odpowiednią notatkę w tym zakresie, nie byłoby żadnych podstaw do
kwestionowania przez podatnika prawidłowości doręczenia decyzji w
trybie zastępczym.
Jednoznaczne
wykazanie i udokumentowanie przez organ podatkowy w materiale
dochodowym zebranym w trakcie postępowania, że podatnik dostarczył
pustą kopertę, nie spowodowałby uchylenia decyzji urzędu
skarbowego przez sąd.
Organ
podatkowy prowadzący postępowanie nie ma żadnych dodatkowych
obowiązków w przypadku dostarczenia takiej przesyłki ponad te
wynikające z prawidłowego udokumentowania zaistniałego zdarzenia.
Organ nie ma też żadnych podstaw do prowadzenia jakiejkolwiek
korespondencji z podatnikiem mającej na celu wyjaśnienie faktu
otrzymania pustej koperty.
Jeśli
ktoś przez swoją niestaranność nie dopełnia pewnych czynności w
trakcie postępowania podatkowego lub popełnia błędy, to na
fiskusie nie ciążą żadne dodatkowe rygory. Nie ma on obowiązku
informowania podatnika o błędach lub uchybieniach popełnianych
przez niego w trakcie prowadzonego postępowania.
Przepisy
Ordynacji podatkowej wskazują, że organ podatkowy ma obowiązek
podejmować wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego
wyjaśnienia stanu faktycznego rozpatrywanego w postępowaniu
podatkowym, a także zbierać i w sposób wyczerpujący rozpatrywać
cały materiał dowodowy przed wydaniem decyzji podatkowej.
Podjecie
odpowiednich czynności w wielu przypadkach w praktyce uniemożliwi
nieuczciwym podatnikom skuteczne formułowanie w przyszłości
zarzutów naruszenia przez organ zasad postępowania podatkowego, a w
konsekwencji również prób eliminacji z obrotu prawnego
rozstrzygnięć, których chcieliby oni uniknąć. Należy pamiętać,
że karty w aktach sprawy są układane chronologicznie, a każda z
nich jest opatrzona kolejnym numerem.
Źródło:
GP