W
zeszłym roku ogłaszano likwidację NIP dla osób fizycznych
nieprowadzących biznesu lub tych, którzy nie są podatnikami VAT.
Miała ona przynieść same korzyści, natomiast przysparza samych
kłopotów. Podatnicy nie wiedzą, kiedy mają posługiwać się NIP.
Tymczasem inne stanowisko przedstawia resort finansów, a odmienne
Krajowa Informacja Podatkowa (KIP).
Według
KIP osoba, która zarabiała na prywatnym najmie i opłacała
ryczałt, w rocznym zeznaniu PIT-28 powinna podać NIP, a nie PESEL.
Urzędnicy udzielający informacji telefonicznej twierdzą, że
wynajmujący jest podatnikiem VAT bez względu na to, czy prowadzi
firmę, czy nie. Mimo że najem na cele mieszkaniowe jest z tego
podatku zwolniony.
Ministerstwo
Finansów natomiast na to samo zapytanie odpowiada, że co do zasady
podatnik rozliczający się z prywatnego najmu w zeznaniu wpisuje
PESEL. Ale od tej zasady jest duża lista wyjątków. Taka osoba musi
wpisać NIP, jeśli: prowadzi działalność gospodarczą, jest
zarejestrowanym podatnikiem VAT (lub podlega zarejestrowaniu jako
podatnik tego podatku), jest płatnikiem podatków, składek na
ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenie zdrowotne.
Podobnie
argumentują eksperci podatkowi. Według nich wynajem wykonywany poza
działalnością gospodarczą nie obliguje podatników do
zarejestrowania wynajmu dla celów VAT. Ustawa o VAT daje taką
możliwość, jednak dopóki podatnicy nie złożą zgłoszenia
rejestracyjnego, nie podlegają temu podatkowi.
Ponadto
KIP informuje również, że pracownicy, którzy dorabiają po
godzinach, prowadząc firmę lub uzyskują przychody z najmu
prywatnego, muszą powiadomić o tym swojego pracodawcę. Wszystko po
to, aby szef- jako płatnik- w wystawianym do końca lutego PIT-11
(informacja o uzyskanych dochodach i pobranych zaliczkach na podatek
dochodowy) uwzględnił właściwy identyfikator podatkowy
pracownika.
Jeżeli
pracownik nie zgłosił w firmie dodatkowych źródeł przychodów,
które decydują o rodzaju wpisywanego numeru, problem może mieć
pracodawca. To on bowiem odpowiada za prawidłowe wypełnienie
informacji podatkowych.
Jeśli
pracownik nie zechce podzielić się z nim swoimi prywatnymi
sprawami, pracodawca nie będzie mógł prawidłowo wypełnić
deklaracji podatkowej. A za błędy w informacji PIT-11 pracodawca
może dostać mandat do 3 tys. zł. Jeżeli sprawa trafi do sądu,
kara może wynieść nawet do 30 tys. zł. Za błędy w PIT-11
pracodawca może zapłacić karę od 3 do 30 tys. zł.
Wielu
podatników, który do wczoraj musieli rozliczyć w PIT-28 przychody
osiągnięte w ubiegłym roku z prywatnego najmu, popełniło błąd
w złożonym formularzu. Jako osoby fizyczne nieprowadzące firmy w
poz. 1 druku wpisały PESEL. Według fiskusa winien to być NIP. KIP
twierdzi, że w PIT-28 z najmem prywatnym podatnik musi wpisywać
NIP, bo z punktu widzenia VAT jest on podatnikiem tego podatku, tyle
że zwolnionym z jego zapłaty.
To
nie koniec negatywnych wiadomości dla podatników. Według
urzędników z infolinii podatkowej osoba, która zarabiała w 2011r.
na prywatnym najmie, powinna to zgłosić swojemu pracodawcy.
Wszystko po to, aby pracodawca w wypełnianym dla takiej osoby PIT-11
(informacja o uzyskanych dochodach i pobranych zaliczkach na podatek
dochodowy) jako identyfikator podatkowy podał NIP, a nie PESEL.
Według
ekspertów taka rozszerzająca interpretacja przepisów dokonana
przez organy podatkowe jest nieuprawniona.
Dla
większości wynajmujących PESEL jest numerem identyfikującym dla
celów rozliczenia ryczałt u i taki numer powinien zostać wskazany
w deklaracji PIT-28. Osoby niebędące zarejestrowanymi podatnikami
VAT, jak również nieprowadzące działalności gospodarczej nie są
już identyfikowane na podstawie NIP.
Zgodnie
z nowymi przepisami identyfikatorem podatkowym jest PESEL, w
przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi
rejestrem PESEL, nieprowadzącymi działalności gospodarczej lub
niebędącymi zarejestrowanymi podatnikami VAT. NIP natomiast- w
przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi
ewidencyjnemu.
Podmioty
prowadzące działalność gospodarczą lub będące zarejestrowanymi
podatnikami VAT będą nadal posługiwać się w kontaktach z organem
podatkowym NIP.
W
rocznym zeznaniu PIT-28, w rubryce 1, osoby wynajmujące poza
działalnością gospodarczą nieruchomości powinny wskazywać jako
swój identyfikator PESEL. W pozostałych przypadkach, podatnik
ujawnia NIP. Dotyczy to np. osób prowadzących działalność w
zakresie najmu nieruchomości niezwiązanych z działalnością
gospodarczą.
Modyfikacje
dotyczą też zniesienia obowiązku składania zgłoszenia
identyfikacyjnego dla takich osób oraz zaktualizowania danych w
urzędzie skarbowym przez osoby fizyczne. Nie będą one musiały
zgłaszać kolejnych zmian związanych z danymi, które zawiera
rejestr PESEL. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy adres zamieszkania
osoby fizycznej jest inny niż zameldowania.
Firmy
mogą mieć problem z ustaleniem identyfikatora pracowników.
Ustawa
o VAT za podatników uznaje wszystkie podmioty, które działają z
zamiarem i w okolicznościach określonych przez ustawę, za
działalność gospodarczą. Z taką działalnością, w rozumieniu
ustawy o VAT mamy do czynienia, jeżeli podmiot, wykonując określone
czynności, działa w charakterze producenta, handlowca lub
usługodawcy i ma zamiar wykonywać tego typu czynności
częstotliwie. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia częstotliwości,
przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy
należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego
wykonywania określonych czynności, składających się na istotę
prowadzenia działalności. Decydującym kryterium jest powtarzalność
czynności.
Tym
samym wykorzystywanie majątku prywatnego przez osobę fizyczną
stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest
dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Tak więc
świadczenie usług najmu spełnia kryteria definicji działalności
gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
W
konsekwencji najem stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega
opodatkowaniu VAT. Wobec tego podmiot świadczący usługę najmu
będzie podatnikiem VAT wówczas, gdy najem ten będzie wykonywał we
własnym imieniu i na własny rachunek.
Taki
podmiot jest zobowiązany do posługiwania się NIP. Obowiązek ten
dotyczy również pracodawców wypełniających PIT-11 takiej osoby.
Są
również tacy, którzy nie zgadzają się z tym. Według ekspertów
wynajem wykonywany poza prowadzoną działalnością gospodarczą nie
obliguje podatników do zarejestrowania wynajmu dla celów VAT. Co
prawda ustawa o VAT daje taką możliwość, jednak póki podatnicy
nie złożą zgłoszenia, nie podlegają temu podatkowi. Zdecydowana
większość podatników ryczałtu nie będzie zatem podawała NIP w
PIT-28.
W
odniesieniu do PIT-11 żądanie NIP od 1 stycznia 2012r. nie powinno
mieć miejsca.
Prawdopodobnie
jest tak, że organy wychodzą z założenia,iż skoro informacje
PIT-11 dotyczą roku podatkowego, w którym zmiany jeszcze nie
obowiązywały (2011r.), to procedury dokumentacyjne pozostają dla
tego roku jeszcze na starych zasadach.
Należy
również wskazać, że przepisy przejściowe do nowelizacji ustawy o
zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników
zezwalają na to, aby do wyczerpania nakładów druków formularzy,
których wzory zostały określone na podstawie odrębnych przepisów,
jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2012r., mogły być stosowane
wobec osób fizycznych. Ustawa wprost stanowi, że uznaje się za
prawidłowe zastosowanie druków bez podania numeru identyfikacji
podatkowej przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności
gospodarczej.
Kwestią
dyskusyjną staje się zatem w świetle stanowiska KIP, czy brak NIP
w starych formularzach PIT-11 dotyczących roku 2011 jest uprawniony,
czy nie.
Niezależnie
od przedstawionych problemów, wypełnienie deklaracji PIT-28 nie
powinno sprawić kłopotu samemu podatnikowi z uwagi na jego
obiektywną wiedzę co do tego, jaki numer dla celów
identyfikacyjnych powinien podać w deklaracji podatkowej. Większe
zmartwienie będą mieli sami płatnicy, do czasu aż nie dostosują
się do nowych zmian oraz identyfikacji rozliczanych przez nich
podatników.
Płatnicy
mogą mieć problem z określeniem numeru identyfikacyjnego
pracownika, jeżeli np. pracodawca nie zostanie poinformowany o tym,
że pracownik uzyskuje dodatkowo przychody z działalności
gospodarczej.
Trudno
natomiast przewidywać, jaka będzie praktyka samych organów
podatkowych w tym zakresie oraz w jaki sposób będą prowadzone
czynności sprawdzające w przypadku podania nieprawidłowego numeru
identyfikującego podatnika.
Zniesienie
NIP miało być dużym uproszczeniem dla osób fizycznych. Na razie
niestety sprawia wielu trudności. Ostateczne wnioski będzie można
z pewnością wyciągnąć dopiero za kilka miesięcy.
Źródło:
GP