Aktualność "Powstanie przychodu w przypadku przedawnienia zobowiązania"
Czy
w momencie przedawnienia zobowiązania, dłużnik osiąga przychód w
kwocie odpowiadającej wartości przedawnionego zobowiązania, a
przedsiębiorca jest zobowiązany do wystawienia informacji o
wysokości tego przychodu (PIT-8C)?
Wielu spośród przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą spotyka się z sytuacją, w której klient nie reguluje należności za dostawę towaru bądź wykonaną usługę.
W odniesieniu do dłużnika będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, sprawa jest oczywista. Ustawa o PDOF wskazuje, że wartość przedawnionych zobowiązań stanowi przychód z działalności gospodarczej. Obowiązek wystawienia informacji PIT-8C przez przedsiębiorcę dotyczy tylko sytuacji osiągnięcia przez osobę fizyczną przychodu z innych źródeł.
W związku z tym, mimo powstania w tym przypadku przychodu po stronie dłużnika, przedsiębiorca nie ma obowiązku wystawiania takiej informacji. Niemniej, istota problemu związana z przedawnieniem zobowiązania sprowadza się do tego, czy w przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, przychód również powstanie.
Źródłem przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych jest nie tylko stosunek pracy, pozarolnicza działalność gospodarcza czy działalność wykonywana osobiście, ale również inne źródła przychodów zdefiniowanych w art. 20 ust. 1 ustawy o PDOF. W niezamkniętym katalogu przysporzeń z innych źródeł znajdują się m.in. nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.
Orzecznictwo wskazuje, że pojęcie nieodpłatnych świadczeń dla celów podatkowych ma szersze znaczenie niż w prawie cywilnym. Pojęcie to obejmuje wszystkie zdarzenia gospodarcze i zdarzenia prawne skutkujące uzyskaniem korzyści kosztem innego podmiotu lub też wszystkie zdarzenia gospodarcze i zdarzenia prawne skutkujące nieodpłatnym (niezwiązanym z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzeniem majątku tej osobie, mającym wymiar finansowy.
Konstrukcję przedawnienia reguluje kodeks cywilny. Zgodnie z tymi regulacjami, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może się uchylić od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata. Niemniej, ustawa nie dokonuje definicji roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Orzecznictwo wskazuje, że roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, związane z działalnością prowadzoną przez przedsiębiorcę podlegają trzyletniemu przedawnieniu (por. Wyrok SN z dnia 16 lipca 2003r., sygn. akt V CK 24/02).
Po upływie terminu przedawnienia zobowiązanie klienta do zapłaty nadal istnieje i nadal ciąży na nim obowiązek jego wykonania. W stosunku do przedsiębiorcy natomiast, nie może on prawnie dochodzić wykonania zobowiązania od swojego dłużnika.
Mimo że dłużnik może wykonać przedawnione zobowiązania, to i tak osiąga przysporzenie odpowiadające równowartości niezapłaconego (przedawnionego) zobowiązania. Argumentem przemawiającym za takim stanowiskiem jest to, że ustawodawca nie przedstawił zamkniętego katalogu przychodów z innych źródeł. Ponadto, pojęcie nieodpłatnych świadczeń dla celów podatkowych ma szersze znaczenie niż w prawie cywilnym. Nierozpoznanie przychodu po stronie dłużnika z tytułu przedawnionego zobowiązania może powodować ryzyko podatkowe.
Takie stanowisko zostało potwierdzone przez organy podatkowe. W związku z powstaniem po stronie dłużnika przychodu z innych źródeł na skutek przedawnienia zobowiązania, przedsiębiorca powinien wystawić stosowną informację potwierdzającą wysokość tych przychodów.
Trzeba jednak zwrócić uwagę, że organy podatkowe zajmują także odmienne stanowisko w tej kwestii. Podkreślają, że w związku z tym, że dłużnik mimo przedawnienia zobowiązania może je wykonać w późniejszym czasie, korzyść dłużnika osiągnięta z tego tytułu nie ma jeszcze charakteru ostatecznego. W przypadku przedawnienia zobowiązania, jeżeli wierzyciel do tego dopuścił nie podejmując czynności, przed upływem terminu przedawnienia, w celu zaspokojenia swojego roszczenia przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń, po stronie dłużnika nie powstaje przychód z nieodpłatnego świadczenia opodatkowany podatkiem dochodowym (postanowienie z dnia 4 września 2006r., wydane przez Urząd Skarbowy w Pruszkowie, sygn. akt 1421/BF/415-58/GJ/06).
Podsumowując, przedawnienie zobowiązania z tytułu zapłaty za dostawę towarów bądź usługę powinno skutkować po stronie nabywcy-osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej powstaniem przychodu w kwocie odpowiadającej wartości przedawnionego zobowiązania. Przedsiębiorca będzie w takim przypadku zobowiązany do wystawienia informacji o wysokości przychodów, o której mowa w art. 42a (PIT-8C).
Źródło: money.pl
Wielu spośród przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą spotyka się z sytuacją, w której klient nie reguluje należności za dostawę towaru bądź wykonaną usługę.
W odniesieniu do dłużnika będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, sprawa jest oczywista. Ustawa o PDOF wskazuje, że wartość przedawnionych zobowiązań stanowi przychód z działalności gospodarczej. Obowiązek wystawienia informacji PIT-8C przez przedsiębiorcę dotyczy tylko sytuacji osiągnięcia przez osobę fizyczną przychodu z innych źródeł.
W związku z tym, mimo powstania w tym przypadku przychodu po stronie dłużnika, przedsiębiorca nie ma obowiązku wystawiania takiej informacji. Niemniej, istota problemu związana z przedawnieniem zobowiązania sprowadza się do tego, czy w przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, przychód również powstanie.
Źródłem przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych jest nie tylko stosunek pracy, pozarolnicza działalność gospodarcza czy działalność wykonywana osobiście, ale również inne źródła przychodów zdefiniowanych w art. 20 ust. 1 ustawy o PDOF. W niezamkniętym katalogu przysporzeń z innych źródeł znajdują się m.in. nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.
Orzecznictwo wskazuje, że pojęcie nieodpłatnych świadczeń dla celów podatkowych ma szersze znaczenie niż w prawie cywilnym. Pojęcie to obejmuje wszystkie zdarzenia gospodarcze i zdarzenia prawne skutkujące uzyskaniem korzyści kosztem innego podmiotu lub też wszystkie zdarzenia gospodarcze i zdarzenia prawne skutkujące nieodpłatnym (niezwiązanym z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzeniem majątku tej osobie, mającym wymiar finansowy.
Konstrukcję przedawnienia reguluje kodeks cywilny. Zgodnie z tymi regulacjami, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może się uchylić od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata. Niemniej, ustawa nie dokonuje definicji roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Orzecznictwo wskazuje, że roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, związane z działalnością prowadzoną przez przedsiębiorcę podlegają trzyletniemu przedawnieniu (por. Wyrok SN z dnia 16 lipca 2003r., sygn. akt V CK 24/02).
Po upływie terminu przedawnienia zobowiązanie klienta do zapłaty nadal istnieje i nadal ciąży na nim obowiązek jego wykonania. W stosunku do przedsiębiorcy natomiast, nie może on prawnie dochodzić wykonania zobowiązania od swojego dłużnika.
Mimo że dłużnik może wykonać przedawnione zobowiązania, to i tak osiąga przysporzenie odpowiadające równowartości niezapłaconego (przedawnionego) zobowiązania. Argumentem przemawiającym za takim stanowiskiem jest to, że ustawodawca nie przedstawił zamkniętego katalogu przychodów z innych źródeł. Ponadto, pojęcie nieodpłatnych świadczeń dla celów podatkowych ma szersze znaczenie niż w prawie cywilnym. Nierozpoznanie przychodu po stronie dłużnika z tytułu przedawnionego zobowiązania może powodować ryzyko podatkowe.
Takie stanowisko zostało potwierdzone przez organy podatkowe. W związku z powstaniem po stronie dłużnika przychodu z innych źródeł na skutek przedawnienia zobowiązania, przedsiębiorca powinien wystawić stosowną informację potwierdzającą wysokość tych przychodów.
Trzeba jednak zwrócić uwagę, że organy podatkowe zajmują także odmienne stanowisko w tej kwestii. Podkreślają, że w związku z tym, że dłużnik mimo przedawnienia zobowiązania może je wykonać w późniejszym czasie, korzyść dłużnika osiągnięta z tego tytułu nie ma jeszcze charakteru ostatecznego. W przypadku przedawnienia zobowiązania, jeżeli wierzyciel do tego dopuścił nie podejmując czynności, przed upływem terminu przedawnienia, w celu zaspokojenia swojego roszczenia przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń, po stronie dłużnika nie powstaje przychód z nieodpłatnego świadczenia opodatkowany podatkiem dochodowym (postanowienie z dnia 4 września 2006r., wydane przez Urząd Skarbowy w Pruszkowie, sygn. akt 1421/BF/415-58/GJ/06).
Podsumowując, przedawnienie zobowiązania z tytułu zapłaty za dostawę towarów bądź usługę powinno skutkować po stronie nabywcy-osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej powstaniem przychodu w kwocie odpowiadającej wartości przedawnionego zobowiązania. Przedsiębiorca będzie w takim przypadku zobowiązany do wystawienia informacji o wysokości przychodów, o której mowa w art. 42a (PIT-8C).
Źródło: money.pl
Facebook
Śledzik
Wykop
