Aktualność "Darowizny i spadki: za błędny formularz fiskus zabiera zwolnienia"
Niektóre
urzędy skarbowe nie pozwalają podatnikom skorzystać z ulgi po
otrzymaniu spadku lub darowizny, jeśli darowany lub odziedziczony
majątek zgłoszą na niewłaściwym druku. Chodzi o zwolnienie z
podatku przewidziane dla najbliższej rodziny. Małżonek, zstępny,
wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha nie zapłacą
podatku od spadku czy darowizny, jeśli zgłoszą ten fakt skarbówce
w ciągu pół roku na formularzu SD-Z2. Gdy podatnik zamiast tego
druku (zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw
majątkowych), złoży druk SD-3 (zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy
lub praw majątkowych), może mieć problem, aby z ulgi w ogóle
skorzystać.
Pomyłka w formularzu nie pozbawia podatnika ulgi w podatku od spadków i darowizn. Jeśli zgłoszenie spadku nastąpiło w ustawowym sześciomiesięcznym terminie, podatnik nie płaci podatku.
Podatnicy nabywający spadek od najbliższej rodziny, mają prawo do zwolnienia go z podatku, pod warunkiem zgłoszenia nabycia rzeczy i praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Przy uldze z art. 4a ustawy o podatku od spadku i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.) wazne jest, aby spadek pochodził od osoby z zerowej grupy podatkowej oraz aby zgłoszenie nabycia rzeczy lub praw zostało dokonane w terminie. Nieprzestrzeganie tego warunku oznacza utratę prawa do zwolnienia z podatku.
Zgłoszenie powinno nastąpić na ustalonym w rozporządzeniu ministra finansów wzorze (SD-Z2), przy czym brzmienie przepisów ustawy nie wskazuje, by był to warunek zwolnienia.
Według odmiennej opinii, gdy podatnik złoży niewłaściwy formularz, np. SD-3 zamiast SD-Z2, czyli zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw, to trudno uznać, że zawiadomienie, o którym mowa w przepisach ustawy o podatku od spadku i darowizn, zostało złożone. Tym samym trudno uznać, że został dopełniony warunek niezbędny do uzyskania zwolnienia z podatku.
Tutaj warto zacytować wyrok z 12 stycznia 2011r. (sygn. akt II FSK 1648/09), w którym NSA wskazał, że złożenie zgłoszenia SD-Z1 (druku obowiązującego przed SD-Z2) w ustawowym terminie jest warunkiem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Zwolnienie podatkowe jest instytucją prawa materialnego. Przepisy określające warunki zwolnienia, stanowiące element tej instytucji, także są przepisami prawa materialnego.
Z drugiej strony formularz SD-3 zawiera wszystkie dane, które przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wymagają dla celów zawiadomienia SD-Z2.
W obu formularzach podatnik musi wskazać te same dane dotyczące spadkodawcy, dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych (w tym miejsce położenia i wartość rynkową nabytej rzeczy lub prawa majątkowego) oraz określić stosunek/ stopień pokrewieństwa. W związku z tym organ podatkowy został poinformowany o odziedziczeniu nieruchomości przez dziecko po zmarłej matce w terminie 6 miesięcy, w konsekwencji czego podatnicy powinni skorzystać ze zwolnienia.
Dlatego pozbawienie podatnika zwolnienia z podatku, z uwagi na przekazanie wymaganych danych na niewłaściwym formularzu, wydaje się być zbyt restrykcyjną wykładnią przepisów przez administrację skarbową.
Złożenie złego formularza powinno zostać potraktowane jako błąd formalny.
Większość ekspertów jest zgodna- odmowa uwzględnienia zwolnienia z podatku od spadków i darowizn jest stanowczo zbyt surową i niewłaściwą sankcją za pomyłkowe zgłoszenie nabycia spadku przy użyciu nieodpowiedniego formularza. Zgłoszenie dokonane z naruszeniem wymogów formalnych nie powinno być uznawane za zgłoszenie niedokonane.
Zwraca się uwagę, że orzecznictwo sądowe kładzie spory nacisk na znaczenie zasad proporcjonalności i zaufania obywateli do państwa przy stosowaniu prawa przez administrację publiczną. Zrównywanie sytuacji osoby, która nie wykonuje ustawowego obowiązku z sytuacją osoby, która ten obowiązek realizuje uchybiając przy tym nieświadomie warunkom formalnym, stanowczo narusza te zasady.
W tej sytuacji odmowa prawa do zwolnienia z podatku stanowi działanie nieproporcjonalne do założonego przez ustawodawcę celu.
W sytuacji, w której urzędnik ma świadomość o błędzie w zakresie złożonego formularza, np. kiedy otrzymał z sądu odpis postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym widnieją spadkobiercy z zerowej grupy podatkowej, bądź w sytuacji wskazania stopnia pokrewieństwa uprawniającego do zwolnienia w samym formularzu SD-3 (rubryka G.1, poz. 89), powinien wezwać podatnika do złożenia wyjaśnień. Pozostawienie sprawy bez podjęcia jakichkolwiek czynności weryfikujących poprawność złożonego formularza do czasu upływu 6-miesięcznego terminu na złożenie zawiadomienia jest postępowaniem godzącym w podstawową zasadę postępowania podatkowego.
Jeżeli urząd skarbowy ustalił, że podatnicy dokonali zgłoszenia na nieprawidłowym formularzu, powinien wezwać do złożenia prawidłowego formularza (SD-3). Zatem zasadne wydaje się uznanie, że zgłoszenie przez podatników nabycia w drodze spadku domu, z zachowaniem ustawowego terminu, lecz na błędnym formularzu (SD-3), nie skutkuje automatycznie utratą prawa do zwolnienia.
Wiele osób dopełniających formalności w urzędzie skarbowym nie jest świadomych swoich uprawnień. Dlatego też duża część osób zapłaciłaby podatek wymierzony przez urzędnika. Na szczęście nawet po zapłaceniu podatku można tę sytuację naprawić.
Jeżeli w wydanej decyzji organ ustalił wysokość podatku bez zastosowania zwolnienia, można kwestionować to rozstrzygnięcie, składając odwołanie do organu II instancji, a następnie ewentualnie skargę do sądu administracyjnego.
Należy jednak pamiętać, że na odwołanie od decyzji podatnik ma tylko 14 dni. Ale po upływie tego czasu można wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji, jeśli ta została wydana z naruszeniem prawa.
Po otrzymaniu decyzji wymiarowej (ustalającej podatek do zapłaty) trzeba próbować podnosić opisane przez nas argumenty w celu obrony swojego stanowiska, że zwolnienie z podatku powinno przysługiwać mimo pomyłki w formularzu. W tym przypadku najsilniejszym argumentem będzie twierdzenie, że dopełniono warunków zwolnienia, wykazując w formularzu SD-3 wszystkie istotne elementy zgłoszenia wymaganego przez przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. Odbierając podatnikom ulgę, urzędnicy działają bezprawnie.
Źródło: GP
Pomyłka w formularzu nie pozbawia podatnika ulgi w podatku od spadków i darowizn. Jeśli zgłoszenie spadku nastąpiło w ustawowym sześciomiesięcznym terminie, podatnik nie płaci podatku.
Podatnicy nabywający spadek od najbliższej rodziny, mają prawo do zwolnienia go z podatku, pod warunkiem zgłoszenia nabycia rzeczy i praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Przy uldze z art. 4a ustawy o podatku od spadku i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.) wazne jest, aby spadek pochodził od osoby z zerowej grupy podatkowej oraz aby zgłoszenie nabycia rzeczy lub praw zostało dokonane w terminie. Nieprzestrzeganie tego warunku oznacza utratę prawa do zwolnienia z podatku.
Zgłoszenie powinno nastąpić na ustalonym w rozporządzeniu ministra finansów wzorze (SD-Z2), przy czym brzmienie przepisów ustawy nie wskazuje, by był to warunek zwolnienia.
Według odmiennej opinii, gdy podatnik złoży niewłaściwy formularz, np. SD-3 zamiast SD-Z2, czyli zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw, to trudno uznać, że zawiadomienie, o którym mowa w przepisach ustawy o podatku od spadku i darowizn, zostało złożone. Tym samym trudno uznać, że został dopełniony warunek niezbędny do uzyskania zwolnienia z podatku.
Tutaj warto zacytować wyrok z 12 stycznia 2011r. (sygn. akt II FSK 1648/09), w którym NSA wskazał, że złożenie zgłoszenia SD-Z1 (druku obowiązującego przed SD-Z2) w ustawowym terminie jest warunkiem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Zwolnienie podatkowe jest instytucją prawa materialnego. Przepisy określające warunki zwolnienia, stanowiące element tej instytucji, także są przepisami prawa materialnego.
Z drugiej strony formularz SD-3 zawiera wszystkie dane, które przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wymagają dla celów zawiadomienia SD-Z2.
W obu formularzach podatnik musi wskazać te same dane dotyczące spadkodawcy, dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych (w tym miejsce położenia i wartość rynkową nabytej rzeczy lub prawa majątkowego) oraz określić stosunek/ stopień pokrewieństwa. W związku z tym organ podatkowy został poinformowany o odziedziczeniu nieruchomości przez dziecko po zmarłej matce w terminie 6 miesięcy, w konsekwencji czego podatnicy powinni skorzystać ze zwolnienia.
Dlatego pozbawienie podatnika zwolnienia z podatku, z uwagi na przekazanie wymaganych danych na niewłaściwym formularzu, wydaje się być zbyt restrykcyjną wykładnią przepisów przez administrację skarbową.
Złożenie złego formularza powinno zostać potraktowane jako błąd formalny.
Większość ekspertów jest zgodna- odmowa uwzględnienia zwolnienia z podatku od spadków i darowizn jest stanowczo zbyt surową i niewłaściwą sankcją za pomyłkowe zgłoszenie nabycia spadku przy użyciu nieodpowiedniego formularza. Zgłoszenie dokonane z naruszeniem wymogów formalnych nie powinno być uznawane za zgłoszenie niedokonane.
Zwraca się uwagę, że orzecznictwo sądowe kładzie spory nacisk na znaczenie zasad proporcjonalności i zaufania obywateli do państwa przy stosowaniu prawa przez administrację publiczną. Zrównywanie sytuacji osoby, która nie wykonuje ustawowego obowiązku z sytuacją osoby, która ten obowiązek realizuje uchybiając przy tym nieświadomie warunkom formalnym, stanowczo narusza te zasady.
W tej sytuacji odmowa prawa do zwolnienia z podatku stanowi działanie nieproporcjonalne do założonego przez ustawodawcę celu.
W sytuacji, w której urzędnik ma świadomość o błędzie w zakresie złożonego formularza, np. kiedy otrzymał z sądu odpis postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym widnieją spadkobiercy z zerowej grupy podatkowej, bądź w sytuacji wskazania stopnia pokrewieństwa uprawniającego do zwolnienia w samym formularzu SD-3 (rubryka G.1, poz. 89), powinien wezwać podatnika do złożenia wyjaśnień. Pozostawienie sprawy bez podjęcia jakichkolwiek czynności weryfikujących poprawność złożonego formularza do czasu upływu 6-miesięcznego terminu na złożenie zawiadomienia jest postępowaniem godzącym w podstawową zasadę postępowania podatkowego.
Jeżeli urząd skarbowy ustalił, że podatnicy dokonali zgłoszenia na nieprawidłowym formularzu, powinien wezwać do złożenia prawidłowego formularza (SD-3). Zatem zasadne wydaje się uznanie, że zgłoszenie przez podatników nabycia w drodze spadku domu, z zachowaniem ustawowego terminu, lecz na błędnym formularzu (SD-3), nie skutkuje automatycznie utratą prawa do zwolnienia.
Wiele osób dopełniających formalności w urzędzie skarbowym nie jest świadomych swoich uprawnień. Dlatego też duża część osób zapłaciłaby podatek wymierzony przez urzędnika. Na szczęście nawet po zapłaceniu podatku można tę sytuację naprawić.
Jeżeli w wydanej decyzji organ ustalił wysokość podatku bez zastosowania zwolnienia, można kwestionować to rozstrzygnięcie, składając odwołanie do organu II instancji, a następnie ewentualnie skargę do sądu administracyjnego.
Należy jednak pamiętać, że na odwołanie od decyzji podatnik ma tylko 14 dni. Ale po upływie tego czasu można wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji, jeśli ta została wydana z naruszeniem prawa.
Po otrzymaniu decyzji wymiarowej (ustalającej podatek do zapłaty) trzeba próbować podnosić opisane przez nas argumenty w celu obrony swojego stanowiska, że zwolnienie z podatku powinno przysługiwać mimo pomyłki w formularzu. W tym przypadku najsilniejszym argumentem będzie twierdzenie, że dopełniono warunków zwolnienia, wykazując w formularzu SD-3 wszystkie istotne elementy zgłoszenia wymaganego przez przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. Odbierając podatnikom ulgę, urzędnicy działają bezprawnie.
Źródło: GP
Facebook
Śledzik
Wykop
