W
tym roku mija okres, który decyduje o zachowaniu prawa do ulgi z
tytułu odziedziczonego lub darowanego w 2007r. mieszkania.
Ulgę
podatkową można utracić w wyniku wymeldowania się i sprzedaży
odziedziczonego lub darowanego mieszkania. To ograniczenie obowiązuje
w okresie 5 lat. Wymóg zameldowania i utrzymania własności lokalu
został wprowadzony w ustawie o podatku od spadków i darowizn w
2007r. Zatem dla osób, które wówczas nabyły nieruchomość i
skorzystały z ulgi mieszkaniowej, ten czas upłynie w 2012 roku.
Otrzymanie
w spadku czy też darowiźnie domu, mieszkania (w tym spółdzielczego
prawa własnościowego) jest opodatkowane. Podatku od spadków i
darowizn nie muszą płacić jedynie osoby, które nabyły
nieodpłatnie nieruchomość od osób najbliższych- małżonków,
krewnych w linii prostej (rodzice, dzieci), rodzeństwa, ojczyma,
macochy lub pasierba. Krewni dalszej linii, jak również osoby,
których ze zbywcą (spadkodawcą) nie łączą więzy rodzinne,
płacą podatek od wartości nieruchomości, którego stawka może
wynieść od 12 do 20 proc. Nie można jednak uniknąć tego podatku
korzystając ze specjalnego zwolnienia.
Dzięki
uldze mieszkaniowej można uniknąć płacenia podatku od wartości
domu lub mieszkania o powierzchni nieprzekraczającej 110 mkw.
W
związku z tym, iż ta ulga pozwala zaoszczędzić znaczne kwoty,
skorzystanie z niej wymaga spełnienia wielu warunków. Jednym z nich
jest mieszkanie w nabytej nieruchomości będąc zameldowanym na
pobyt stały przez okres pięciu lat, w ciągu których nie można
oczywiście zbyć mieszkania. Obowiązek meldunku i zakaz zbycia
obowiązuje od 2007r. Wcześniej warunkiem skorzystania z ulgi było
wyłącznie faktyczne zamieszkiwanie przez pięć lat w takim lokalu.
Oznacza
to, że osoby, które otrzymały mieszkanie przed 1 stycznia 2007r.,
mogły je nawet sprzedać w okresie pięcioletnim , o ile nadal
zamieszkiwały w nim np. jako najemcy. Taka możliwość nie istnieje
w przypadku nabycia własności lokalu po tej dacie.
Żeby
skorzystać z ulgi, należy spełnić trzy warunki: utrzymanie
własności lokalu, zameldowanie w nim na pobyt stały oraz
zamieszkiwanie.
Istotną
sprawą dla podatników jest, jak liczyć pięcioletni termin. Otóż,
zaczyna on swój bieg od dnia podpisania aktu notarialnego darowizny
albo złożenia zeznania w przypadku dziedziczenia, zapisu (zwykłego,
windykacyjnego), dalszego zapisu, polecenia testamentowego, jeżeli w
tym momencie nabywca zamieszkiwał już w lokalu, będąc
zameldowanym. W przeciwnym wypadku termin ma swój początek w dniu
zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały (o ile
zamieszkanie i zameldowanie nastąpiło w ciągu roku od dnia
złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie
aktu notarialnego).
Terminy
określone w latach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim
roku, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego
dnia w ostatnim roku nie było, w dniu, który poprzedzałby
bezpośrednio ten dzień.
Wynika
to z art. 12 Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60
z późn. zm.). Jeśli zatem przykładowo podatnik, który skorzystał
z ulgi, zameldował się w nabytym mieszkaniu 1 lutego 2007r., to
pięć lat upłynie 1 lutego 2012 r. 2 lutego będzie już mógł
sprzedać mieszkanie z zachowaniem prawa do ulgi mieszkaniowej.
Aby
jednak nie płacić podatku dochodowego, warto wstrzymać się ze
sprzedażą do przyszłego roku. Wprawdzie z PIT jest zwolniony
dochód ze sprzedaży nieruchomości, jeżeli ma ona miejsce po
pięciu latach od nabycia, ale bieg tego terminu liczy się od końca
roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Dla nieruchomości
nabytych w 2007r. pięcioletni termin upłynie zatem dopiero z końcem
2012r.
W
praktyce organy podatkowe rzadko dokonują bezpośredniej kontroli
wywiązywania się z obowiązków warunkujących utrzymanie ulgi.
Taka kontrola najczęściej ma miejsce przy okazji prowadzenia wobec
podatnika innego postępowania. Wówczas organy podatkowe mogą żądać
przedłożenia zaświadczenia o zameldowaniu i jego okresie. Prowadzą
również rejestry osób zameldowanych w swoim okręgu oraz
korzystających z ulgi.
Ponadto,
sam podatnik ma obowiązek zawiadomienia organu podatkowego o
okolicznościach powodujących utratę prawa do ulgi. Należy
pamiętać, że o sprzedaży lokalu urząd skarbowy może się
dowiedzieć, gdyż na notariuszach ciąży obowiązek przekazywania
egzemplarzy aktów notarialnych organom podatkowym. Taki obowiązek
wynika z rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie
określenia rodzajów i zakresu informacji przekazywanych organom
podatkowym przez sądy, komorników sądowych i notariuszy.
Również
fakt wymeldowania można łatwo sprawdzić, albowiem może nastąpić
przy wykorzystaniu ewidencji meldunkowej lub pośrednio przez
ewidencje prowadzone przez organy podatkowe (NIP). Źródłem wiedzy
są także donosy przekazywane przez „życzliwe” osoby.
Wszczęcie
postępowania podatkowego może niekiedy nastąpić od razu w oparciu
o dane posiadane przez organ podatkowy, bez konieczności
przeprowadzenia wcześniej czynności sprawdzających.
Sprzedaż
nieruchomości przed upływem ustawowych pięciu lat skutkuje utratą
prawa do ulgi mieszkaniowej. W konsekwencji urząd skarbowy jest
uprawniony do stwierdzenia wygaśnięcia pierwotnej decyzji
ustalającej podatek od spadków i darowizn oraz wydania nowej
decyzji, bez uwzględniania ulgi.
Istnieją
jednak dwa wyjątki od tej zasady. Po pierwsze, sprzedaż na rzecz
innego ze spadkobierców lub obdarowanych. Po drugie, gdy zbycie było
uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca
zamieszkania. W tym przypadku środki uzyskane ze sprzedaży muszą
zostać przeznaczone w całości na nabycie innego domu lub
mieszkania, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego, albo budowę nieruchomości w okresie dwóch lat od
dnia zbycia. Łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku
lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, musi
wynosić pięć lat.
Źródło:
GP