Aktualność "Fiskus nie chce zwalniać z VAT szkoleń dla urzędników"
Szkolenia
zawodowe lub finansowane w co najmniej 70 proc. ze środków
publicznych są zwolnione z podatku od towarów i usług. Urzędy
skarbowe różnie interpretują te przepisy, przysparzając
podatnikom kłopotów.
Przedsiębiorcy
prowadzący szkolenia dla urzędników mają problemy z rozliczaniem
VAT. Chodzi o dwa zwolnienia z podatku. Pierwsze odnosi się do
szkoleń zawodowych. Drugie- szkoleń finansowanych przynajmniej w 70
proc. ze środków publicznych.
Jeden
z podatników zajmuje się szkoleniem urzędników. Są to różne
zajęcia, m.in. dla rzeczników prasowych. W urzędzie skarbowym na
Podlasiu dowiedział się, że nie może skorzystać ze zwolnienia z
VAT, bo rzecznik to nie zawód, lecz stanowisko. Jakie są możliwości
skorzystania z drugiego zwolnienia z VAT w jego sytuacji,
przysługującego gdy szkolenie jest finansowane ze środków
publicznych. Nauka dla administracji w całości jest finansowana ze
środków publicznych. Dlaczego zatem szkoleniowcy muszą rozliczać
VAT?
Według
ekspertów urzędy skarbowe po raz kolejny nadinterpretują przepisy.
Co istotne, Ministerstwo Finansów przyznaje rację podatnikom,
wskazując, że po spełnieniu ustawowych warunków w opisanym
przypadku skorzystanie ze zwolnienia z VAT jest możliwe. Trzeba
tylko pamiętać, że zwolnienia- jako wyłom w powszechności
opodatkowania- muszą być interpretowane ściśle.
Zmiany
jakie nastąpiły od 2011r. w zakresie zwolnień z VAT, dotyczące
usług edukacyjnych, są efektem dostosowania polskich przepisów do
regulacji unijnych.
Obecnie
szkolenia mogą być zwolnione z VAT, jeśli spełniają co najmniej
jeden z trzech warunków:
są
prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych
przepisach;
są
świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację;
są
finansowane w całości lub przynajmniej w 70 proc. ze środków
publicznych.
W
każdym z wymienionych przypadków muszą to być szkolenia o
charakterze kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania
zawodowego.
Zakres
szkoleń zawodowych jest definiowany w rozporządzeniu UE 282/2011
jako usługi obejmujące nauczanie pozostające w bezpośrednim
związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na
celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.
Pojęcie
„zawód” użyte w tym przepisie, to autonomiczne pojęcie prawa
wspólnotowego. Dlatego nie podlega wykładni krajowej. Osoby
wykonujące zawód rzecznika na pewno mogą się w tym zakresie
kształcić w ramach szkoleń zawodowych.
Nawet
jeżeli przepisy krajowe nie wyróżniają tego zawodu, to z
pewnością szkolenie takich osób ma na celu uzyskanie lub
uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych (pracy wykonywanej
zawodowo). Jeśli szkolenie ma związek z zajmowanym stanowiskiem i
służy podnoszeniu umiejętności zawodowych pracowników, warunek
do zwolnienia należałoby uznać za spełniony.
W
przypadku pracowników administracji szkolenie finansowane (od 70
proc.) ze środków publicznych (w ustawie o finansach publicznych)
powinno korzystać z odrębnego tytułu do zwolnienia z VAT,
wyłącznie ze względu na sposób finansowania.
W
praktyce widać próby ograniczenia pojęcia „finansowane” przez
organy podatkowe do „zapłacone bezpośrednio”. Jednak, zdaniem
eksperta, nie ma do tego żadnych podstaw prawnych. Ustawodawca
celowo posłużył się pojęciem „finansowanie”, by uniezależnić
zastosowanie zwolnienia od konkretnego sposobu opłacenia.
Inaczej
opodatkowaniu podlegałyby wszystkie szkolenia, które są kupowane
za własne środki, a potem refinansowane z budżetu lub środków
unijnych (tzw. postfinansowanie).
Warunek
finansowania szkoleń ze środków publicznych nie obejmuje jednak
sytuacji, gdy organ administracji płaci za szkolenie pracownika jego
organizatorowi. Warunek finansowania należy odnosić do
organizatora, który nie finansuje szkolenia z własnych środków,
ale uzyskuje na nie wsparcie ze środków publicznych, m.in. ze
środków pochodzących z UE (np. EFS).
Teoretycznie
omawiane przepisy wydają się być dość jasne. Praktyka pokazuje
jednak, że nie do końca tak jest. Niektóre urzędy i izby skarbowe
rzeczywiście podejmują próby takiej interpretacji ustawy o VAT,
aby ograniczyć możliwość stosowania zwolnienia z tego podatku.
Odpowiednim
przykładem jest tutaj interpretacja wydana 4 sierpnia 2011 r. przez
dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy. Zgodnie z nią, środki
publiczne przeznaczone na usługi kształcenia zawodowego lub
przekwalifikowania zawodowego, wykonywane przez podmiot niebędący
wnioskodawcą o otrzymanie tych środków, tracą przymiot
publiczności i stają się środkami prywatnymi. Stąd jedynie
usługi szkoleniowe świadczone bezpośrednio przez beneficjentów
dofinansowania mogą korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i
usług, a pozostałe podlegają opodatkowaniu stawką 23-proc., choć
nie wynika to z przepisów ustawy o VAT.
Innym
przykładem są różnego rodzaju interpretacje słów „kształcenie
zawodowe”. W efekcie pojawiają się sytuacje, w których władze
skarbowe utrzymują, że szkolenia dla rzeczników prasowych nie są
szkoleniami zawodowymi, bo rzecznik prasowy to stanowisko, a nie
zawód. Pytanie zatem, jaki zawód wykonuje rzecznik prasowy?
Mimo
tych oraz podobnych opinii poszczególnych urzędów oraz izb
skarbowych, pojawiło się bardzo dużo interpretacji indywidualnych,
które są korzystne dla podatników. Należy zatem mieć nadzieję,
że te drugie ostatecznie przeważą.
Zwolnienie
z VAT dla usług edukacyjnych finansowanych ze środków publicznych
znajdzie oczywiście zastosowanie w wielu przypadkach, niemniej
trudno się spodziewać, że nastawione na opodatkowanie organy
podatkowe same będą sugerować podatnikowi świadczącemu tego typu
usługi skorzystanie z takiego rozwiązania.
W
niektórych przypadkach trudno jest jednocześnie przekonać fiskusa,
że tego rodzaju finansowanie w rzeczywistości miało miejsce. Jest
to kłopotliwe, szczególnie w sytuacjach, kiedy podmiot nabywający
szkolenia nie jest bezpośrednim dysponentem środków publicznych,
uzyskuje natomiast finansowanie z tych środków. Obecnie
obowiązujące przepisy nie przewidują bowiem formy, w jakiej ten
fakt mógłby zostać potwierdzony dla celów zastosowania
zwolnienia.
Skorzystanie
ze zwolnień zależy od spełnienia ustawowych warunków. Zgodnie z
43 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z
2011 r. nr 177, poz. 1054), zwolnione z podatku są usługi
kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego:
prowadzone
w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
świadczone
przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów
o systemie oświaty- wyłącznie w zakresie usług objętych
akredytacją, lub
finansowane
w całości ze środków publicznych
- oraz
świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usługami
związane.
Ponadto,
na podstawie rozporządzenia ministra finansów w sprawie wykonania
niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U.
nr 73, poz. 392), rozszerzono zakres zwolnienia, o którym mowa w ww.
art. 43 ust. 1 pakt 29 lit. c ustawy o VAT przez objęcie nim usług
kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego,
finansowanych w co najmniej 70 proc. ze środków publicznych oraz
świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami
związaną.
Dla
objęcia zwolnienia z podatku określonych usług szkoleniowych na
podstawie przytoczonych przepisów konieczne jest uznanie określonych
usług szkoleniowych za usługi kształcenia zawodowego lub
przekwalifikowania zawodowego oraz spełnienia wskazanych w
przepisach przesłanek.
Pojęcie
kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zostało zdefiniowane w
rozporządzeniu Rady (UE) nr 282/2011. Usługi w zakresie kształcenia
zawodowego i przekwalifikowania zapewniane na warunkach określonych
w art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE, obejmują nauczanie
pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak
również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie
wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie
kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma w tym
przypadku znaczenia.
Odnosząc
te wyjaśnienia do usług szkoleniowych dla pracowników np. urzędów
skarbowych, można stwierdzić, że jeśli te usługi szkoleniowe są
usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego
(czyli pozostają w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem,
lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów
zawodowych), oraz są spełnione inne przesłanki wskazane w
przepisach, usługi te są zwolnione z VAT.