Przedsiębiorcy
coraz częściej udzielają się społecznie, bezinteresownie
wspierając lokalne kluby sportowe, działalność edukacyjną czy
kulturalną. Każdy hojny i jednocześnie racjonalnie działający
przedsiębiorca postawi pytanie, czy taka dobroczynna działalność
wpłynie na podatki, a dokładnie na ich zmniejszenie, czy pozostanie
neutralna.
Odpowiedź
na takie pytanie zależy od tego, z jakim dokładnie mamy do
czynienia wsparciem. Możliwości są dwie: darowizna lub sponsoring.
Ta druga, z punktu widzenia minimalizacji obciążenia podatkowego,
jest znacznie bardziej korzystna.
Różnica
między darowizną i sponsoringiem jest znacząca. Sponsoring to
udzielanie wsparcia finansowo-rzeczowego w zamian za określone umową
usługi reklamowe. Sponsorując jakąś działalność, sponsor
oczekuje w zamian za to określonej usługi reklamowej. Przykładowo,
przedsiębiorca sponsorujący klub sportowy otrzyma w zamian za to
reklamę na boisku, koszulce zawodnika, czy też w innym eksponowanym
miejscu. Sponsoring zazwyczaj przybiera dwie formy.
W
pierwszym przypadku sponsor może przekazać środki pieniężne, a
sponsorowany świadczy w zamian za to usługę reklamy. W drugim, w
zamian za usługę reklamową świadczona przez sponsorowanego,
sponsor przekazuje określone usługi lub towary. Przekazanie środków
pieniężnych lub towarów na rzecz sponsorowanego nie otrzymując
nic w zamian jest utożsamiane z darowizną.
Niekiedy
jednak zamiast sponsoringu, przedsiębiorcy przekazują pieniądze
lub rzeczy na rzecz innych podmiotów, nie oczekując w zamian
promocji czy reklamy. W tym przypadku mamy do czynienia z darowizną.
Przewaga
sponsoringu nad darowizną przejawia się przede wszystkim w
możliwości rozliczenia kosztów uzyskania przychodów. Natomiast w
aspekcie podatku VAT korzyścią sponsoringu jest możliwość
odliczenia tego podatku.
Charakterystyczną
cechą umowy sponsoringu jest ekwiwalentność, co odróżnia ją od
darowizny. Ta ostatnia jest umową jednostronnie zobowiązującą, co
oznacza, że darczyńca nie powinien oczekiwać nic w zamian za
przekazanie określonej sumy pieniędzy czy rzeczy. W przypadku
sponsoringu, mamy do czynienia z ekwiwalentnością świadczeń
pomiędzy sponsorem a sponsorowanym. Jeżeli sponsoring przybiera
formę porozumienia barterowego o charakterze ekwiwalentnym, to
podstawą opodatkowania zarówno u sponsora, jak i sponsorowanego
jest ta sama wartość, najczęściej wartość świadczenia
rzeczowego (przekazanych towarów). W tej samej wartości jest
ustalona wartość świadczonej usługi reklamowej. Istotne jest
zatem, aby umowa dokładnie określała zakres ekwiwalentności
wzajemnych świadczeń. Prawidłowo sformułowana umowa sponsoringu
powinna wyraźnie wskazywać, jaką wartość mają wzajemne
świadczenia stron oraz że są to świadczenia ekwiwalentne. Jeżeli
natomiast wartość przekazanych towarów czy usług nie jest równa
wartości usługi reklamowej świadczonej przez sponsorowanego, umowa
powinna określać w jakiej części świadczenia są ekwiwalentne, a
w jakiej mają charakter darowizny. W praktyce jednak umowy
sponsoringu są tak konstruowane, że wartość świadczeń
wzajemnych jest równa.
Dla
przedsiębiorcy, który przekazuje komuś towary, usługi czy
pieniądze najważniejsza z punktu widzenia opodatkowania VAT będzie
możliwość odliczenia podatku naliczonego. W przypadku sponsoringu,
w którym sponsor przekazuje środki pieniężne na rzecz
sponsorowanego w zamian za usługę reklamową będziemy mieli do
czynienia z normalną usługą w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o
VAT. Sponsorowany z tytułu świadczenia usługi reklamowej wystawia
fakturę o ile jest podatnikiem uprawnionym do tego. Podatek wykazany
na fakturze (23 proc.) sponsor będzie mógł potraktować jako
podatek naliczony i odliczyć na ogólnych zasadach, o ile oczywiście
jest podatnikiem VAT.
Nieco
inaczej sytuacja wygląda, jeśli dochodzi do barteru, czyli takiej
umowy sponsoringu, w której sponsor w zamian za usługę reklamową
świadczoną przez sponsorowanego przekazuje usługi lub towary. W
praktyce ma to miejsce wtedy, gdy np. sponsor funduje nagrody w
konkursie organizowanym przez sponsorowanego. W takiej sytuacji obie
czynności podlegają opodatkowaniu VAT, tj. przekazanie towarów lub
usług ze strony sponsora oraz usługa reklamowa świadczona przez
sponsorowanego.
Dla
ustalenia podstawy opodatkowania wzajemnego świadczenia z zawartej
umowy sponsoringu powinno wynikać, że świadczenia te są
ekwiwalentne. Każda ze stron powinna wykonane świadczenie
udokumentować fakturą VAT (jeżeli jest czynnym podatnikiem VAT).
Sponsor powinien wystawić fakturę VAT na wartość przekazanych
towarów i zastosować stawkę VAT właściwą dla sprzedaży tych
towarów lub świadczonych usług.
Odbiorca
faktury- sponsorowany- ma prawo odliczyć VAT od takiej faktury na
ogólnych zasadach. Przekazanie towarów lub usługi ma bowiem
związek z czynnościami opodatkowanymi VAT (usługa reklamowa jest
opodatkowana VAT). Sponsorowany wystawia także fakturę VAT
sponsorowi za usługę reklamową, wykazując w niej podstawę
opodatkowania zgodnie z umową (w wartości otrzymanych towarów,
jeżeli ich dostawa jest ekwiwalentna) oraz należny VAT z
zastosowaniem stawki 23 proc.
W
przypadku darowizny przekazanie wyłącznie środków pieniężnych
nie rodzi żadnych skutków podatkowych na gruncie ustawy o VAT,
ponieważ pieniądz nie jest towarem. Nie można więc w tym
przypadku stosować przepisów ustawy o VAT. Samo przekazanie
pieniędzy nie będzie więc opodatkowane.
Jeżeli
jednak zamiast pieniędzy sponsor przekaże towary, taką czynność
trzeba będzie opodatkować, o ile podatnikowi przysługiwało w
całości lub w części prawo do odliczenia podatku naliczonego przy
nabyciu tych towarów. Wyjątek stanowią tutaj przekazania
drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów
małej wartości lub próbek. Te same zasady dotyczą np. bezpłatnego
użyczenia towarów sponsora sponsorowanemu. Natomiast w przypadku
wykonania usługi przez sponsora na rzecz sponsorowanego obowiązek
podatkowy wystąpi niezależnie od tego czy sponsorowi przysługiwało
odliczenie podatku naliczonego czy też nie.
Różnice
między sponsoringiem a darowizną są także widoczne na gruncie
podatków dochodowych. W pierwszym rodzaju sponsoringu (pieniądze za
usługę), wydatek poniesiony na rzecz podmiotu sponsorowanego będzie
stanowił koszt uzyskania przychodu, o ile pozostaje on w związku z
prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i został
poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów
lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów.
W
przypadku sponsoringu, a więc rodzaju usługi reklamowej, należy
stwierdzić, że działania, które sprzyjają umacnianiu dobrego
wizerunku sponsora pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z
osiąganymi przychodami i dlatego mogą być uznane za koszt
uzyskania przychodu. Należy jednak pamiętać, co podkreślają
także organy podatkowe w wydawanych interpretacjach (Interpretacja
indywidualna z 10 grudnia 2010r., IPPB5/423-623/10-2/AS), że istotna
w aspekcie generowania kosztów podatkowych jest sama umowa
sponsoringu, która musi mieć postać sponsoringu właściwego.
Żeby
umowa mogła zostać uznana za sponsoring właściwy, jej treść
musi zawierać wzajemność zobowiązań umawiających się stron,
oznaczającą zobowiązanie się sponsora do finansowego lub
rzeczowego wsparcia sponsorowanego, który z kolei zobowiązany jest
do reklamowania nazwy sponsora, logo i prowadzonej przez niego
działalności.
Drugi
przypadek umowy sponsoringu mający charakter umowy barterowej (towar
za usługę lub usługa za usługę) wymaga, aby zarówno sponsor jak
i podmiot sponsorowany wykazali przychód do opodatkowania w
wysokości równowartości świadczonej usługi lub przekazanych
towarów. Do kosztów natomiast obydwie strony umowy będą mogły
zaliczyć poniesione koszty w związku z wykonaniem usługi, a także
koszty wzajemnych świadczeń.
W
przypadku darowizny podatnik nie będzie mógł ująć w kosztach
podatkowych wydatków poniesionych na zakup towarów przekazanych
obdarowanemu. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT darowizny
i ofiary wszelkiego rodzaju nie są uznawane za koszt uzyskania
przychodów. Zgodnie z tym przepisem, przedsiębiorca dokonujący
darowizny na rzecz osoby fizycznej, organizacji pożytku publicznego,
osoby prawnej, czy innego podmiotu nie będzie mógł zaliczyć
darowizn w ciężar kosztów. Prowadzi to do tego, iż dokonane
darowizny nie pomniejszą podstawy opodatkowania.
Wyjątek
stanowi sytuacja, gdy przedsiębiorca przekazuje produkty spożywcze
(z wyjątkiem alkoholi) na rzecz organizacji pożytku publicznego, z
przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej
prowadzonej przez te organizacje.
Jednak
brak możliwości zaliczenia darowizn i ofiar do kosztów uzyskania
przychodów, jest rekompensowany poprzez możliwość odliczenia ich
od podstawy opodatkowania po spełnieniu ściśle określonych
warunków. Z tego odliczenia mogą jednak skorzystać tylko ci
przedsiębiorcy, którzy opodatkowani są podatkiem dochodowym od
osób prawnych.
Przedsiębiorcy
opodatkowani podatkiem dochodowym od osób fizycznych mogą
skorzystać z odliczenia, ale tylko wtedy gdy opodatkowani są skalą
podatkową lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W tym
przypadku obowiązują jednak ograniczenia. Przedsiębiorca będzie
mógł jedynie odliczyć od dochodu wydatki poniesione na ten cel
działalności pożytku publicznego. Odliczenie nie może być
większe niż 6 proc. dochodu w przypadku osób fizycznych i 10 proc.
w przypadku osób prawnych.
Przedsiębiorca,
który rozważa finansowe wsparcie innego podmiotu (szkoły czy klubu
sportowego) powinien wybrać taką formę, która jednocześnie
wpłynie na zmniejszenie podatku do zapłaty. Taką formą jest
sponsoring, w przypadku którego nie ma ograniczeń w zakresie
rozliczenia kosztów uzyskania przychodu a także odliczenia podatku
naliczonego.
Inaczej
jednak będzie, jeśli mamy do czynienia z darowizną. Wydatki
poniesione przez darczyńcę nie stanowią co do zasady kosztów
uzyskania przychodu a podatek należny, który może wystąpić przy
przekazaniu jest dodatkowym ciężarem, który nie podlega odliczeniu
i rozliczeniu w kosztach uzyskania przychodu. Jedyną możliwość
uwzględnienia takiej darowizny w dochodzie przewidują przepisy
dotyczące odliczenia darowizn od dochodu, przy czym takie odliczenie
nie może być większe niż określony przepisami procent dochodów
(6 proc. w przypadku osób fizycznych i 10 proc. w przypadku osób
prawnych). Trzeba jednak pamiętać, że podatnik opodatkowany
liniowo z takiego odliczenia nie skorzysta.
Źródło:
money.pl