Firmy
farmaceutyczne mają problem z opodatkowaniem VAT leków. Wszystko
przez ministra zdrowia, który nie wpisywał leków do rejestru.
W
wyniku postępowań podatkowych i kontrolnych fiskus każe
opodatkować niektóre produkty farmaceutyczne i wyroby niezbędne do
ich produkcji stawką podstawową VAT zamiast stawki obniżonej.
Firmy
są zaskoczone takimi decyzjami urzędników, bo były przekonane, że
dopełniły wszelkich formalności, by z obniżonej stawki
skorzystać. Wystarczyło, by produkt leczniczy, który otrzymał
pozwolenie na dopuszczenie do obrotu przed końcem 2010r. , został
wpisany do Rejestru Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu.
Mógł wtedy skorzystać z obniżonej stawki VAT (do końca 2010r.
7-proc., dziś 8-proc.).
Fiskus
podważa opodatkowanie niższym VAT, bo minister zdrowia nie dopełnił
formalności. Nie wpisał produktu (surowca, na który firma ma
pozwolenie na dopuszczenie do obrotu) do rejestru. Tymczasem przepisy
o VAT do końca 2010r. uzależniały zastosowanie niższej stawki
właśnie od takiego wpisu. W efekcie przedsiębiorcy muszą dopłacić
VAT.
Problem
w praktyce dotyczy m.in. surowców farmaceutycznych (np. kwas
cytrynowy, podłoże maściowe służące do przygotowania leków w
aptece), które należy traktować jak produkty lecznicze.
Zgodnie
z art. 41 ust. 2 oraz poz. 79 załącznika nr 3 do ustawy o VAT (t.j.
Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 w brzmieniu obowiązującym do 31
grudnia 2010 r.) produkty lecznicze wpisane do Rejestru Produktów
Leczniczych dopuszczonych do obrotu na terytorium Polski, o którym
mowa w prawie farmaceutycznym, były opodatkowane preferencyjną,
7-proc. stawką VAT.
Rejestr
Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest urzędowym spisem wszystkich produktów
leczniczych, które uzyskały pozwolenie na dopuszczenie do obrotu,
wydawane przez prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,
Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, a wcześniej (przed
majem 2011r.) przez ministra zdrowia. Produkty lecznicze wpisywane są
do rejestru produktów z urzędu niezwłocznie po wydaniu przez
właściwy organ decyzji o dopuszczeniu do obrotu danego produktu
leczniczego.
Oznacza
to, że nie jest wymagane podejmowanie przez firmy farmaceutyczne
jakichkolwiek działań w celu wpisania produktu do rejestru.
Dokumentem, który stanowi podstawę do umieszczenia leku w
rejestrze, jest zatem samo pozwolenie na dopuszczenie do obrotu.
Problem
z opodatkowaniem VAT polega więc na tym, że firmy mają pozwolenie
na dopuszczenie wyrobów farmaceutycznych (w tym surowców do ich
produkcji w aptece) do obrotu, a minister zdrowia nie wpisał ich do
rejestru, mimo że powinna to być formalność.
Firmy
farmaceutyczne podnoszą nie tylko zarzuty braku dopełnienia
formalności związanych z wpisem produktów do rejestru, ale również
zarzuty dotyczące przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Jednym
z argumentów jest niezgodność z przepisami dyrektyw VAT.
Przepisy
dyrektywy 2006/112/WE dopuszczają możliwość stosowania obniżonej
stawki VAT do produktów farmaceutycznych zwykle stosowanych dla
ochrony zdrowia, zapobiegania chorobom oraz do celów medycznych i
weterynaryjnych łącznie z produktami używanymi do celów
antykoncepcyjnych oraz higieny osobistej.
Niewątpliwie,
aby w odniesieniu do tej właśnie grupy towarów stosować obniżoną
stawkę wskazanym było precyzyjne określenie tych towarów, jednak
nie uzależniono stosowania preferencyjnej stawki od spełnienia
warunku w postaci wpisu do jakiegokolwiek rejestru.
W
sprawie zarzutów dotyczących naruszenia dyrektywy wypowiedział się
już WSA w Białymstoku
(sygn.
akt I SA/Bk 248/11) oraz NSA (sygn. akt I FSK 906/10 i I FSK
1033/10).
W
przypadku stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2010r., tj.
gdy zastosowanie obniżonej stawki VAT było uzależnione od wpisu
produktu leczniczego do rejestru, w orzecznictwie wskazywano, że
polski ustawodawca miał prawo ograniczyć zakres zwolnienia.
A
zatem sądy nie podzielają zarzutu niezgodności polskich przepisów
z dyrektywami VAT.
Implementacja
przepisów dyrektywy 112 w zakresie towarów i usług podlegających
obniżonym stawkom VAT powinna być dokonywana w sposób precyzyjny i
ścisły, a ograniczanie ich zakresu wykracza poza swobodę wyboru
formy implementacji. Państwa członkowskie na podstawie art. 98
dyrektywy 112, który miał zastosowanie w sprawie rozstrzygniętej
przez NSA, nie mają więc prawa do wprowadzania dodatkowych
ograniczeń.
Spółki
podnoszą również inny argument. Ich zdaniem nie ma podstaw
prawnych do rozróżniania produktów leczniczych i surowców
farmaceutycznych. W ich opinii obniżoną stawkę VAT są objęte
wszystkie substancje farmaceutyczne, chemikalia lecznicze i produkty
botaniczne, o ile w rozumieniu prawa farmaceutycznego są produktami
leczniczymi. Podkreślają, że skoro ustawodawca posłużył się
ogólnym symbolem grupowania PKWiU, to oznacza to, że obniżoną
stawką VAT objął zarówno substancje farmaceutyczne podstawowe
(24.41), jak i leki oraz preparaty homeopatyczne (24.42).
Przepisy
ustawy o VAT w stanie prawnym obowiązującym do końca 2010r. dawały
możliwość zastosowania obniżonej stawki podatku nawet w przypadku
nieuzyskania wpisu do rejestru, m.in. na podstawie par. 6 ust. 1 pkt
2 lit. a i b rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT (Dz.U. nr
97, poz. 970 z późn. zm.), tj. produktów dopuszczonych do obrotu
na terytorium kraju, które uzyskały pozwolenie wydane przez Radę
Unii Europejskiej lub Komisję Europejską, lub produktów
leczniczych, które nie uzyskały przedłużenia okresu ważności
pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.
W
obecnym stanie prawnym problemu już nie ma. Zgodnie z ustawą o VAT,
obniżoną 8-proc. Stawkę VAT stosuje się m.in. do produktów
leczniczych (PKWiU ex 21) dopuszczonych do obrotu na terytorium
Polski zgodnie z przepisami prawa farmaceutycznego (poz. 88
załącznika nr 3 do ustawy). Stwierdza ona, że w obecnym stanie
prawnym istotna jest decyzja o dopuszczeniu produktu leczniczego do
obrotu.
Źródło:
GP