Aktualność "Czy można odliczyć VAT od usług stołówkowych"
Od
początku 2011r., po odejściu od klasyfikowania towarów i usług
dla celów VAT za pomocą klasyfikacji statystycznych (PKWiU),
ponownie rozgorzała dyskusja na temat odliczania podatku naliczonego
od usług gastronomicznych oraz kateringowych. Mało kto zastanawia
się jednak czy w obecnym stanie prawnym istnieje prawo do odliczenia
podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących nabycie usług
stołówkowych.
Zgodnie
z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej
dalej ustawą o VAT), obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku
należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług
gastronomicznych.
Do
końca 2010r. o kwalifikacji podatkowej usług stołówkowych (a
także cateringowych) oraz usług gastronomicznych decydowało
przyporządkowanie do określonej grupy statystycznej wg PKWiU z
1997r. Symbolem 55.3 ustawodawca oznaczał usługi gastronomiczne,
zaś usługi przygotowywania i dostarczania posiłków podmiotom
zewnętrznym posiadały symbol 55.5- usługi stołówkowe i usługi
dostarczania posiłków dla odbiorców zewnętrznych (tzw. catering).
Przyjmowało się więc, że usługi stołówkowe czy też
cateringowe są inną czynnością niż usługa gastronomiczna. W
konsekwencji do końca 2010r. istniało od ich nabycia prawo do
odliczenia podatku naliczonego.
Od 1
stycznia 2011r. dla oceny- w zakresie możliwości odliczania podatku
naliczonego- czy mamy do czynienia z usługą stołówkową,
cateringową czy też gastronomiczną nie ma znaczenia symbol PKWiU
tej usługi. Jak wskazuje art.5a ustawy o VAT, towary lub usługi
będące przedmiotem czynności, o których mowa w art.5, wymienione
w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce
publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli
dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze
wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne. W art. 88
ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT prawodawca nie posłużył się symbolem
statystycznym.
Żadnej
z wyżej wymienionych pojęć (usługa
gastronomiczna/cateringowa/stołówkowa) nie zostało zdefiniowane w
samej ustawie o VAT. Jednocześnie w obowiązującym we wszystkich
krajach UE (w tym także w Polsce) rozporządzeniu wykonawczym Rady
(UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki
wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu
podatku od wartości dodanej zawarto definicję usługi
restauracyjnej i cateringowej. Dodatkowo definicję usługi
gastronomicznej znajdziemy w słowniku języka polskiego.
W
konsekwencji, celem ustalenia prawa do odliczenia podatku naliczonego
od nabywanych usług: restauracyjnych, cateringowych,
gastronomicznych:
w stosunku do dwóch pierwszych należy posłużyć się definicją
zawartą w przywołanym rozporządzeniu,
w stosunku do usługi gastronomicznej zaś definicją zawartą w
słowniku języka polskiego
Jak
czytamy w art.6 ust. oraz ust.2 tegoż rozporządzenia, usługi
restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na
dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo
żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz
z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich
natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub
żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w
której muszą przeważać usługi.
Usługi
restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu
należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają
na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy (ust.1). Za
usługi cateringowe i restauracyjne w rozumieniu ust.1 nie uznaje się
dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy
gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem
lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających
(ust.2).
Gastronomia
to działalność produkcyjno-usługowa, obejmująca prowadzenie
restauracji, barów itp. Zatem z usługą gastronomiczną mamy do
czynienia wtedy, gdy posiłek jest podany w miejscu, w którym jest
on przyrządzany (np. restauracja, bar).
Definicja
usług stołówkowych nie została ujęta ani w rozporządzeniu
wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 ani w słowniku języka polskiego.
W słowniku znajduje się jedynie definicja słowa „stołówka”,
które oznacza zakład żywienia zbiorowego przy instytucji czy też
salę jadalną takiego zakładu. Dlatego też, wg autora, należy ją
kwalifikować wg kryteriów (cech charakterystycznych) przypisywanym
ogólnie usługom gastronomicznym czy też cateringowym. W ujęciu
ogólnym (gospodarczym) niewątpliwie bowiem są to usługi należące
do kategorii gastronomicznych (żywienia).
Zatem
celem udzielenia odpowiedzi na pytanie czy od nabywanych usług
stołówkowych przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego
należy ustalić:
Czy podawane w stołówce posiłki są również w niej bezpośrednio
przygotowywane (w stołówce jest również kuchnia, w której są
przygotowywane posiłki)- wówczas mamy do czynienia z usługą
restauracyjną/gastronomiczną, od której nie przysługuje prawo do
odliczenia podatku naliczonego
Czy też posiłki są przygotowywane w zupełnie innym miejscu, a
stołówka oznacza jedynie salę, do której o wyznaczonej porze
dostarczono posiłki i podano je osobom wskazanym przez klienta
(ewentualnie posiłki jedynie podgrzano, aby posiadały odpowiednią
temperaturę)- wówczas mamy do czynienia z odpowiednikiem usługi
cateringowej, od której istnieje możliwość odliczenia podatku
naliczonego.