Aktualność "Kontrowersje wokół rozliczania wydatków na nabycie wierzytelności"
Obrót wierzytelnościami nie jest zdarzeniem rzadkim w praktyce obrotu gospodarczego. Mimo to kwestia rozliczenia podatku dochodowego po stronie nabywcy wierzytelności wciąż budzi kontrowersje.
Nie ulega wątpliwości, że wydatki na nabycie wierzytelności wykazują związek z przychodem, nabywca spodziewa się bowiem uzyskać przychody z tytułu spłaty wierzytelności przez dłużnika. Tym samym, podstawowa przesłanka przesądzająca o kwalifikacji wydatków do kosztów uzyskania przychodów zostaje spełniona (art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP).
W pismach organów podatkowych prezentowany jest jednak niekorzystny dla podatników pogląd, zgodnie z którym w przypadku otrzymania jedynie części wierzytelności od dłużnika, podatnik jest uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do udziału spłaconej kwoty (stanowiącej przychód podatnika) w kwocie całej nabytej wierzytelności (por. pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 02.19.2010r., sygn. ILPB3/423-1091/09-2/EK).
Wydaje się jednak, iż stanowisko to nie jest uzasadnione w świetle przepisów ustawy o PDOP, a w szczególności art. 15 ust. 1 powołanej ustawy. Należy zauważyć, iż kosztami uzyskania przychodów mogą być wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki. Ponadto, jak wynika z definicji kosztów zawartej w ustawie najistotniejsze znaczenie ma cel poniesionych kosztów. Przychód z tytułu egzekucji należności nie musi być osiągnięty w całej kwocie nabytej wierzytelności- z tego też względu strony transakcji zbycia wierzytelności zazwyczaj ustalają cenę niższą za jej zbycie niż wynosi jej wartość nominalna. W praktyce jest bowiem możliwe, iż dłużnik nigdy nie spłaci nominalnej wartości wierzytelności. Przyczyny braku spłaty nominalnej wartości wierzytelności mogą być co najmniej dwie.
Pierwszą z nich jest sytuacja ekonomiczna dłużnika. W praktyce dość często dokonuje się zbycia wierzytelności, której spłata jest utrudniona lub zagrożona. Podmiot nabywający taką wierzytelność uwzględnia to ryzyko, dążąc do ustalenia jak najniższego wynagrodzenia za wejście w prawa wierzyciela.
Drugą z przyczyn braku spłaty wartości nominalnej wierzytelności może być porozumienie z dłużnikiem. W praktyce zdarza się, że podmiot nabywający wierzytelności proponuje dłużnikowi umorzenie części zobowiązania w zamian za spłatę określonej części tegoż zobowiązania w określonym terminie.
Zarówno w jednym jak i drugim przypadku przyjęcie poglądu o proporcjonalnym rozliczaniu wydatków na nabycie wierzytelności prowadziłoby do tego, iż podatnik nie byłby uprawniony do rozpoznania w kosztach uzyskania przychodów w pełnej wartości wydatku na nabycie wierzytelności, co z kolei stoi w sprzeczności z art. 15 ust.1 ustawy o PDOP. W świetle tego przepisu, podatnik może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wszelki wydatki (pełne wydatki) wykazujące związek z przychodem. Interpretacja reguł o momencie potrącenia wydatków w kosztach uzyskania przychodów nie może naruszać tego podstawowego uprawnienia podatnika jakim jest rozliczenie w kosztach uzyskania przychodów pełnej wartości wydatku wykazującego związek z przychodem. Inaczej rzecz ujmując, na gruncie art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, niedopuszczalnym jest wniosek, że interpretacja reguł o momencie potrącenia wydatków w kosztach uzyskania przychodów może prowadzić do tego, iż nie wszystkie wydatki wykazujące związek z przychodem będą zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Z powyższych względów wydaje się, iż pogląd o proporcjonalnym rozliczeniu kosztów związanych z nabyciem wierzytelności jest nieuprawniony. Ponieważ wydatki na nabycie wierzytelności zachowują związek z przychodem, o którym mowa w art. 15 ust.1 o PDOP, jednocześnie należy je bezpośrednio wiązać z przychodami z tytułu spłaty wierzytelności, zaś brakuje argumentów natury prawnej za stosowaniem proporcjonalnego rozliczenia kosztów to już w chwili dokonania przez dłużnika nawet częściowej spłaty kwoty wierzytelności, podatnik jest uprawniony do odniesienia w koszty uzyskania przychodów całej sumy wydatków poniesionych na nabycie danej wierzytelności.
Takie stanowisko wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z dnia 25.06.2009 r., sygn. IPPB3/423-242/09-3/JB. Niestety, pogląd ten nie jest stanowiskiem dominującym w orzecznictwie organów podatkowych. W związku z tym, podatnik rozliczający wartości wydatków na nabycie wierzytelności w omówiony powyżej sposób nie może całkowicie wykluczyć ryzyka sporu z organami. W ewentualnym sporze, podatnik nie będzie jednak pozbawiony argumentów uzasadniających rozliczenie pełnej kwoty wydatków na nabycie wierzytelności w dniu uzyskania spłaty wierzytelności, w tym dniu uzyskania pierwszej spłaty (w przypadku spłat częściowych).
Źródło: money.pl
Nie ulega wątpliwości, że wydatki na nabycie wierzytelności wykazują związek z przychodem, nabywca spodziewa się bowiem uzyskać przychody z tytułu spłaty wierzytelności przez dłużnika. Tym samym, podstawowa przesłanka przesądzająca o kwalifikacji wydatków do kosztów uzyskania przychodów zostaje spełniona (art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP).
W pismach organów podatkowych prezentowany jest jednak niekorzystny dla podatników pogląd, zgodnie z którym w przypadku otrzymania jedynie części wierzytelności od dłużnika, podatnik jest uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do udziału spłaconej kwoty (stanowiącej przychód podatnika) w kwocie całej nabytej wierzytelności (por. pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 02.19.2010r., sygn. ILPB3/423-1091/09-2/EK).
Wydaje się jednak, iż stanowisko to nie jest uzasadnione w świetle przepisów ustawy o PDOP, a w szczególności art. 15 ust. 1 powołanej ustawy. Należy zauważyć, iż kosztami uzyskania przychodów mogą być wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki. Ponadto, jak wynika z definicji kosztów zawartej w ustawie najistotniejsze znaczenie ma cel poniesionych kosztów. Przychód z tytułu egzekucji należności nie musi być osiągnięty w całej kwocie nabytej wierzytelności- z tego też względu strony transakcji zbycia wierzytelności zazwyczaj ustalają cenę niższą za jej zbycie niż wynosi jej wartość nominalna. W praktyce jest bowiem możliwe, iż dłużnik nigdy nie spłaci nominalnej wartości wierzytelności. Przyczyny braku spłaty nominalnej wartości wierzytelności mogą być co najmniej dwie.
Pierwszą z nich jest sytuacja ekonomiczna dłużnika. W praktyce dość często dokonuje się zbycia wierzytelności, której spłata jest utrudniona lub zagrożona. Podmiot nabywający taką wierzytelność uwzględnia to ryzyko, dążąc do ustalenia jak najniższego wynagrodzenia za wejście w prawa wierzyciela.
Drugą z przyczyn braku spłaty wartości nominalnej wierzytelności może być porozumienie z dłużnikiem. W praktyce zdarza się, że podmiot nabywający wierzytelności proponuje dłużnikowi umorzenie części zobowiązania w zamian za spłatę określonej części tegoż zobowiązania w określonym terminie.
Zarówno w jednym jak i drugim przypadku przyjęcie poglądu o proporcjonalnym rozliczaniu wydatków na nabycie wierzytelności prowadziłoby do tego, iż podatnik nie byłby uprawniony do rozpoznania w kosztach uzyskania przychodów w pełnej wartości wydatku na nabycie wierzytelności, co z kolei stoi w sprzeczności z art. 15 ust.1 ustawy o PDOP. W świetle tego przepisu, podatnik może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wszelki wydatki (pełne wydatki) wykazujące związek z przychodem. Interpretacja reguł o momencie potrącenia wydatków w kosztach uzyskania przychodów nie może naruszać tego podstawowego uprawnienia podatnika jakim jest rozliczenie w kosztach uzyskania przychodów pełnej wartości wydatku wykazującego związek z przychodem. Inaczej rzecz ujmując, na gruncie art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, niedopuszczalnym jest wniosek, że interpretacja reguł o momencie potrącenia wydatków w kosztach uzyskania przychodów może prowadzić do tego, iż nie wszystkie wydatki wykazujące związek z przychodem będą zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Z powyższych względów wydaje się, iż pogląd o proporcjonalnym rozliczeniu kosztów związanych z nabyciem wierzytelności jest nieuprawniony. Ponieważ wydatki na nabycie wierzytelności zachowują związek z przychodem, o którym mowa w art. 15 ust.1 o PDOP, jednocześnie należy je bezpośrednio wiązać z przychodami z tytułu spłaty wierzytelności, zaś brakuje argumentów natury prawnej za stosowaniem proporcjonalnego rozliczenia kosztów to już w chwili dokonania przez dłużnika nawet częściowej spłaty kwoty wierzytelności, podatnik jest uprawniony do odniesienia w koszty uzyskania przychodów całej sumy wydatków poniesionych na nabycie danej wierzytelności.
Takie stanowisko wyraził również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z dnia 25.06.2009 r., sygn. IPPB3/423-242/09-3/JB. Niestety, pogląd ten nie jest stanowiskiem dominującym w orzecznictwie organów podatkowych. W związku z tym, podatnik rozliczający wartości wydatków na nabycie wierzytelności w omówiony powyżej sposób nie może całkowicie wykluczyć ryzyka sporu z organami. W ewentualnym sporze, podatnik nie będzie jednak pozbawiony argumentów uzasadniających rozliczenie pełnej kwoty wydatków na nabycie wierzytelności w dniu uzyskania spłaty wierzytelności, w tym dniu uzyskania pierwszej spłaty (w przypadku spłat częściowych).
Źródło: money.pl
Facebook
Śledzik
Wykop
