Kilkunastu podatników prowadzących rodzinne domy dziecka w Radomiu zostało wezwanych do zwrotu ulgi prorodzinnej. Są to opiekunowie prawni ustanowieni przez sąd i prowadzący rodzinne domy dziecka we własnych lokalach. Wydaje się, że spełniają ustawowe warunki do odliczenia a mimo to fiskus odmówił im prawa do ulgi.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.) podatnik ma prawo odliczyć kwotę ulgi na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego pełnił m.in. funkcję opiekuna prawnego, jeśli dziecko z nim zamieszkiwało. Obok tych warunków ustawodawca przewidział sytuację, w których ulga jest wyłączona. Dotyczy to m.in. przypadku, gdy na podstawie orzeczenia sądu dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Taką właśnie instytucję zdaniem organów podatkowych jest rodzinny dom dziecka tworzony przez opiekunów prawnych na podstawie umowy ze starostwem.

Państwo zapewnia środki na utrzymanie dzieci i funkcjonowanie rodzinnych domów dziecka. Natomiast podatnik realizuje swoje obowiązki zawodowe, które zostały mu powierzone przez starostwo. W związku z tym prawo do ulgi podatkowej może być wyłączone. Opisany sposób interpretacji przepisów jest profiskalny i sprzeczny z celem, jaki przyświecał ustawodawcy przy konstruowaniu ulgi prorodzinnej. Ustawa o PIT nie definiuje pojęcia instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, odsyłając w tym zakresie do ustawy o świadczeniach rodzinnych. Z tej definicji nie wynika, by rodzinny dom dziecka zlokalizowany w domu opiekuna prawnego był instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie.

Organy podatkowe, odmawiając prawa do ulgi, posługują się zatem przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej w sprawie placówek opiekuńczo- wychowawczych (Dz.U. z 2007 r. nr 201, poz. 1455).Stosowanie tego rozporządzenia w opisanej sytuacji jest niewłaściwe. Po pierwsze dlatego, że ustalanie podmiotów korzystających z ulgi w PIT bądź jej pozbawionych może się odbywać jedynie na podstawie ustawy. Po drugie rozporządzenie zostało wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w ustawie o pomocy społecznej, nie zaś dla potrzeb ustawy o świadczeniach rodzinnych, do której przepisów odwołuje się ustawa o PIT.

Nietrafionym argumentem fiskusa jest również dofinansowanie ze środków publicznych rodzinnych domów dziecka. Wsparcie finansowe państwa nie jest bowiem żadną przeszkodą w odliczaniu ulgi przez osoby pełniące funkcję rodziny zastępczej na podstawie umowy zawartej ze starostwem.

Mając na uwadze zasadę racjonalnego ustawodawcy, należałoby przyjąć, że opiekunom prawnym sprawującym opiekę nad małoletnim dzieckiem w ramach rodzinnego domu dziecka przysługuje prawo do ulgi prorodzinnej.

Opiekun prawny nie odliczy ulgi, jeśli dziecko nie zamieszkuje z nim. Intencją ustawodawcy było bowiem ograniczenie prawa do ulgi dla osób, które utraciły możliwość sprawowania opieki lub władzy rodzicielskiej przez umieszczenie dziecka w odrębnej placówce.

Ustawowe wyłączenie stosowania ulgi ma na celu pozbawienie odliczenia podatnika, którego w sprawowaniu opieki nad dzieckiem wyręcza państwo. W przypadku rodzinnych domów dziecka i będących jednocześnie opiekunem prawnym, taka sytuacja nie zachodzi.

Podatnicy, którzy po wezwaniu przez urząd zdecydowali się na skorygowanie zeznania mogą wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty i przedstawienie argumentów za tym, że prawo do ulgi przysługuje. Jeśli organ podatkowy odmówił stwierdzenia nadpłaty, podatnikowi przysługują dalsze kroki odwoławcze.

Źródło: GP