Zarobkowanie w okresie letnim przybiera różne formy. Wiele osób dorabia na weselach, gra na ulicy, pracuje na plaży. Z pracą sezonową wiążą się jednak pewne obowiązki podatkowe, które zależą przede wszystkim od formy zatrudnienia. Niestety osoby pracujące tymczasowo nie wiedzą lub nie chcą wiedzieć, jakich obowiązków muszą dopełnić względem urzędu skarbowego. Kontrole fiskusa wskazują na wiele nieprawidłowości w tym zakresie.

Okazyjnie osiągane przychody z pracy, np. podczas wesel, jako kelner, pomoc kuchenna, są przychodami z umowy- zlecenia, jeżeli zleceniodawcą jest osoba prawna lub przedsiębiorca, np. zawodowo zajmujący się organizowaniem wesel. W pozostałych przypadkach będziemy mieli do czynienia z przychodami z innych źródeł. Z tego samego źródła przychodów będą pochodziły zarobki ze sprzedaży surowców wtórnych znalezionych na plaży, jak też uzyskiwane przez ulicznych muzyków.

Ponieważ przychody są osiągane z aktywności sezonowej, należy się liczyć z tym, że nie przekroczą one limitu powodującego obowiązek zapłaty podatku, lecz mimo to podatnik i tak będzie musiał zadeklarować uzyskany przychód w zeznaniu rocznym PIT- 36. Niezłożenie zeznania może skutkować poniesieniem odpowiedzialności karnej skarbowej i nałożeniem grzywny w drodze mandatu przez urząd skarbowy.

Od 1 stycznia 2011 r. zmieniły się zasady rozliczania dochodów z tytułu drobnych usług, do których bardzo często zaliczają się prace wakacyjne. Znowelizowany art. 30 ust. 1 pkt. 5a ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.) stanowi, że 18-proc. zryczałtowany podatek dochodowy pobiera się m.in. od przychodów z tytułu umów- zleceń bądź umów o dzieło, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.

Inaczej niż dotychczas nie ma już znaczenia łączna wartość umów zawartych z jednym płatnikiem. Zryczałtowany podatek pobiera się od przychodu bez pomniejszenia go o koszty uzyskania. Przychody z tytułu takich umów opodatkowanych ryczałtem nie są wykazywane w zeznaniu rocznym. Warunkiem zastosowania ryczałtu jest określenie w umowie należności w formie konkretnej kwoty przysługującej do wypłaty. Jeżeli sposób wyliczenia wynagrodzenia jest np. uzależniony od iloczynu stawki godzinowej i czasu pracy, to zastosowanie ryczałtu nie będzie możliwe. W takim przypadku podatnik powinien pobrać zaliczkę na zasadach ogólnych.

Jeśli organ podatkowy w toku czynności kontrolnych stwierdzi, że płatnik nie wykonał swoich obowiązków, to zostanie wydana decyzja o odpowiedzialności podatkowej płatnika, w której określa się wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, ale niewypłaconego podatku.

Uzyskiwanie korzyści finansowych prowadzi do powstania obowiązku podatkowego zarówno w podatku dochodowym, jak i w podatku od towarów i usług (VAT). Nie musi być tak jednak w każdym przypadku.

Podstawową przesłanką opodatkowania VAT jest prowadzenie działalności gospodarczej w sposób samodzielny, zorganizowany, stały albo przynajmniej wskazujący na częstotliwość jej wykonywania, bez względu na jej rezultat lub cel.

Wiele osób postanawia w czasie wakacji zarabiać poza granicami kraju. Nie zwalnia ich to jednak z obowiązków wobec fiskusa w kraju. Obowiązek rozliczenia w Polsce dochodów zagranicznych spoczywa wyłącznie na polskich rezydentach podatkowych.

Sposób rozliczenia będzie się różnił w zależności od poziomu osiągniętych dochodów. Przede wszystkim będzie zależny od tego, czy Polska podpisała z tym państwem umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeżeli tak - należy zakwalifikować konkretny dochód z pracy wakacyjnej do jednej z kategorii dochodów przewidzianych przez taką umowę. Jeśli praca wakacyjna jest wykonywana na podstawie stosunku pracy, dochody z niej osiągane mogą zostać zakwalifikowane jako dochody z pracy najemnej.

Inną kategorią dochodów, która może znaleźć zastosowanie w rozliczaniu pracy wakacyjnej, są dochody z wykonywania wolnego zawodu (np. samodzielnie wykonywanej działalności artystycznej, wychowawczej, literackiej).

Kolejnym krokiem jest ustalenie jakie są zasady opodatkowania danej kategorii dochodów przewidziane w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Umowa może przewidywać opodatkowanie dochodu wyłącznie w państwie źródła, kiedy to podatnik rozliczy się z osiągniętego dochodu zagranicznego tylko w państwie jego osiągnięcia, lub opodatkowanie wyłącznie w państwie rezydencji, kiedy podatnik rozlicza się z osiągniętych dochodów zagranicznych wyłącznie w Polsce. Trzecia możliwa sytuacja to opodatkowanie dochodu w obu państwach.

W ostatnim przypadku, aby zapobiec podwójnemu opodatkowaniu tego samego dochodu, stosuje się jedną z metod unikania podwójnego opodatkowania: metodę wyłączenia z progresją lub metodę proporcjonalnego odliczenia.

W przypadku gdy z danym państwem, w którym podatnik osiąga dochody z pracy wakacyjnej, Polska nie podpisała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, oba państwa są uprawnione do opodatkowania tych dochodów. Jednocześnie polski ustawodawca umożliwia podatnikowi odliczenie podatku zapłaconego za granicą od podatku należnego w Polsce, na takich samych zasadach jak w przypadku zastosowania metody odliczenia proporcjonalnego.

Zarysowane scenariusze rozliczenia podatkowego mogą ulec modyfikacjom w sytuacjach, gdy podatnik prowadzi działalność gospodarczą w Polsce lub w państwie osiągnięcia dochodów lub gdy w inny sposób doprowadził do powstania tzw. stałej placówki, przez którą wykonuje pracę wakacyjną za granicą.

Źródło: GP